آموزش آنلاین غارت میراث تاریخی با عنوان آموزش گنج‌یابی

زینت جعفرزاده، شهروند خبرنگار، سمنان 

 کافی است عبارت‌های «گنج یابی» یا «شیوه‌های یافتن گنج» را در موتورهای جستجوگر اینترنتی بگذاریم تا با چندین سایت و وبلاگ فیلترنشده و فعال در این زمینه مواجه شویم که با جزییاتی دقیق و به همراه عکس در حال آموزش این کار هستند. کاری که در خوشبینانه‌ترین حالت نتیجه‌اش غارت و تخریب محوطه‌های تاریخی و باستانی کشور است. 

به گفته باستان شناسان و مسوولان سازمان میراث فرهنگی ایران بیش از یک میلیون بنا و محوطه تاریخی دارد که از این تعداد تنها ۳۲ هزار مورد به ثبت ملی رسیده اند. این یعنی تنها ۳ درصد محوطه ها و بناهای تاریخی کشور شناخته، ثبت و نگهداری می‌شود و ۹۷ درصد مابقی همچنان به امان خدا رها شده‌اند.  

هر از گاه هم خبر غارت و تخریب یکی از این آثار تاریخی در رسانه‌ها منتشر می‌شود، غارتهایی که با هدف یافتن اشیا تاریخی و گران‌بها با عنوان گنج و دفینه و ... و در نهایت فروختن آنها انجام می‌شود. شاید همین موضوع دلیل اصلی و عمده وجود چندین سایت و وبلاگ در زمینه آموزش گنج‌یابی در ایران است. سایت‌های که با وجود صراحت مطالبشان در این رابطه هیچکدام فیلتر نیستند و در کمال آزادی در حال آموزش آنلاین به مخاطبان خود برای تخریب آثار تاریخی کشور هستند. 

سایت «ایران سرزمین گنج‌های گمشده» و همچنین وبلاگ «آکادمی گنج» دو مورد از شناخته‌شده‌ترین‌ و فعالترین های دنیای اینترنت در این زمینه هستند. گردانندگان این وب‌گاه ها هم هویت کامل خود را منتشر کرده و هم از طریق شماره تلفن‌هایشان اقدام به آموزش لحظه به لحظه از طریق شبکه های اجتماعی موبایلی مثل وایبر و واتساپ به مشتاقان گنج یابی می کنند.
مخاطبان این سایت ها نیز با ارسال عکس و جزییاتی از محوطه های ارزشمند تاریخی که می شناسند از گردانندگان این وبلاگ‌ها میخواهند ارزش تاریخی، چگونگی یافتن و راه های کشف اشیاه و ادوات تاریخی ارزشمند دفن شده احتمالی در این مکان ها را به آنها آموزش دهند. 

در این سایت‌ها می‌توان با ده‌ها عکس از نقاط مختلف کشور مواجه شد که افراد گوناگون فرستاده اند و مدیران این وب سایت و وبلاگ‌ها با طرح و جزییات بر روی عکس برای آنها توضیح داده اند که در فلان نقطه گورستان تاریخی، محوطه باستانی یا هر نقطه مهم تاریخی دیگر وجود دارد. 

این وضعیت در حالی است که مرداد ماه سال گذشته سردار حسین اشتری جانشین رئیس پلیس کشور که حالا خود فرمانده انتظمی کشور شده است در همین رابطه به یکی از خبرگزاریهای رسمی گفته بود: «پلیس فتا تعدادی از سایتهای آموزش جرم و گنج یابی را شناسایی کرده و با آنها برخورد قضایی داشته است. پلیس مبارزه با جرایم سایبری از زمان راه اندازی توفیقاتی را در این باره به دست آورده و با جرایم موجود در فضای مجازی کشور برخورد کرده است.» 

وی ادامه داد: «یکی از جرایم فضای مجازی که مورد استقبال مجرمان قرار می گیرد آموزش جرمهای مختلف است که یکی از این جرم ها آموزش گنج یابی و حفاری غیر مجاز است. تعدادی از این سایتها از سوی پلیس فتا شناسایی شده و با آنها برخورد شد. ضمن اینکه تعدادی از متهمان اینگونه جرایم در اختیار دستگاه قضایی قرار گرفتند.» به گفته اشتری پلیس نظارت هایش را روی اینگونه جرایم مجازی افزایش داده است و اجازه نمی دهد اینترنت بستری برای فعالیت مجرمان شود. 

علاوه بر این برخی از گردانندگان این وب‌سایت‌ها حتی اقدام به برگزاری تورهای عملی آموزش گنج یابی در برخی مناطق کشور کرده و می کنند. در یکی از این موارد خبرگزاری مهر سال گذشته در رابطه با یکی از همین تورها مطلبی با تیتر «آموزش گنج یابی در جنگلهای شمال!» نوشت. 

در این گزارش امده بود:‌« به تازگی در سایت های مجازی و شبکه های اجتماعی اطلاعیه دیگری منتشر شده که نشان می دهد افرادی به سرپرستی یک استاد راهنما به نام "ف.ب" گروه کاوش تشکیل داده و قرار است اواخر مرداد ماه به تور علمی و آموزشی چگونگی دفینه یابی در جنگلهای شمال کشور بروند.» 

فعالیت این گروه تنها معطوف به برگزاری تورهای علمی تحقیقاتی نیست. آنها در شبکه های اجتماعی کلیپ های متعددی درباره چگونگی آموزش گنج یابی به مخاطبان خود پخش کرده اند. در یکی از این کلیپ ها، گرداننده این سایت آورده که هدف ما از آموزش تنها زدن سنگ میراث فرهنگی به سینه است. متولیان میراث فرهنگی برخورد قهری با گنج یابان انجام می دهند ولی ما به آنها آموزش می دهیم که ناشیانه یک محوطه و یا بنای تاریخی را تخریب نکنند بلکه با شناخت بهتر به سراغ گنج بروند. 

با وجود اینکه خبر این سایتها تاکنون چند بار در رسانه های مختلف منتشر شده است اما هنوز هیچ اقدامی برای ممنوعیت این کارها و یا حداقل فیلتر کردن این سایت ها انجام نشده است. به همین دلیل من به عنوان یک شهروند تصمیم گرفتم به سهم خودم گزارشی در این باره بنویسم تا شاید مسوولان یا افراد بیشتری درباره این کار خلاف آگاه شوند.