وقتی به خانه سالمندان فکر میکنید، چه تصویری در ذهن شما شکل میگیرد؟ آسایشگاه کهریزک؟ زنان و مردان سالخوردهای که تنها و بیکس در انتطار مرگ به سر میبرند؟ پیر شدن جمعیت و آنطور که در رسانههای فارسیزبان القا میکنند: رفتن برکت از خانواده ایرانی؟ فرزندان ناخلف و سودجویی که خانه مادر یا پدر سالخورده را فروختهاند و او را به خانه سالمندان فرستادهاند؟
نشریه ای به نام Akron Beacon Journal که در آمریکا منتشر میشود گزارش داده است که گروهی از زنان سالخوردهی خانه سالمندانی در شهر «بربرتون»، در حال و هوایی طنزآمیز تقویمی با عکسهای نیمهبرهنهشان منتشر کردهاند و این تقویم را به قیمت ۱۲ دلار در بازار عرضه کردهاند. درآمدی که این بانوان سالخورده از راه فروش این تقویم به دست میآورند، قرار است صرف خرید کفش برای دختران بیچیز یک مدرسه دخترانه بشود. جوانترین این خانمهای زندهدل ۸۷ سال دارد.
چشمانداز مطبوع با یک بسته شکلات
در یکی از تصاویر این تقویم، سه زن سالخورده را میبینیم که برهنه شدهاند و پلاکاردی را مقابل سینهشان گرفتهاند. روی پلاکارد این کلمات را میبینیم: Pleasant View, Pleasant Pointe. یک بازی زبانی و ترکیبی از نام خانه سالمندانی که آنها در آن زندگی میکنند (Pleasant Pointe) و مرکز خدمات درمانی که اداره خانه سالمندان را به عهده دارد (Pleasant View).
هر ماه تقویم، به نام یک بانوی سالخورده نامگذاری شده. خانم «فوریه» برای مثال ۸۷ سال دارد. او برهنه در یک وان با کف زیاد و گلبرگهای گل سرخ دراز کشیده و جام شامپاین را هم به دست گرفته و در همان حال یک بسته شکلات در اطراف او دیده میشود.
خانم «مارس» که ۸۸ سالش است، فقط یک کلاه به سرش گذاشته و جز آن چیزی در بر ندارد.
ترزا موریس، مدیر خانه سالمندان به نشریه Akron Beacon Journal گفته است صحنهآرایی و عکاسی برای این تقویم، سرگرمی خوبی برای سالمندان بوده و فضای شادیآوری را برای آنان به وجود آورده است.
در میان این زنان، زنان ۹۱ و ۹۲ سالهای هم دیده میشوند. سالخوردهترین آنان ۹۸ سال داشت که چندی پیش درگذشت.
حافظه جسم سالخورده و احساس شرم از برهنگی
این نخستین بار نیست که سالمندان روی صحنه میآیند و به ما اعلام میکنند که با فرارسیدن ایام پیری قطعاً زندگی به پایان نرسیده است.
۲۲ ژانویه سال گذشته در خانه سالمندانی در شهر «اسن» در آلمان عدهای از سالخوردگان با لباسهای مبدل در نقش ستارگان محبوب سینما در سالهای جوانیشان فرورفتند: ستارگانی مانند مرلین مونرو، اودری هیپبورن، و کارن بلک در فیلم معروف ایزیرایدر و البته شان کانری در فیلمهای جیمز باند.
با اینحال سالمندان اوهایو یک گام فراتر رفتهاند: نمایش جسم برهنه هنگام سالخوردگی بدون احساس شرم.
انسان برهنه به دنیا میآید. به همین جهت احساس برهنگی و شرم از برهنگی بیش از آنکه با ما به دنیا آمده باشد، یک امر فرهنگیست. این امر در ادیان ابراهیمی با داستان آدم و حوا به طرز نمادینی بیان میشود. در قرآن، بعد از آنکه آدم و حوا میوه درخت ممنوعه را خوردند، خداوند قبل از آنکه آنها را از بهشت (به تعبیر حافظ «روضه رضوان») بیرون براند، برهنگیشان را بر آنها آشکار کرد. از این نظر برهنگی در دین اسلام و در سایر ادیان ابراهیمی یک مجازات الهی است.
عرف مسلط انتظار دارد که زنان و به ویژه زنان سالخورده با حیا باشند، از برهنگیشان شرم کنند و برای مثال رنگ ببازند، و سرشان را از خجالت پایین بیندازند و سکوت کنند، در حالی که از مردان انتظار میرود در چنین مواقعی خشمگین و برافروخته شوند. زنان سالخورده اوهایو با تقویمی که برای دختربچههای پابرهنه پرداختهاند، از این مفهوم ژرف فرهنگی عبور کردهاند: جسم سالخورده دارای خاطره و حافظه است. برهنگی سزاوارمجازات نیست. با ما به دنیا میآید و با ما از دنیا میرود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر