از چادر مشکی تا آرايش و جراحی پلاستيک

 سيمين گلی

اگر بنويسم نقش زنان ایران در شکوفایی اقتصادی به نظرتان حرف نامربوط زده‌ام. در ایران شکوفایی اقتصادی اساسا مفهومی ندارد، چه رسد به اینکه زنان هم در آن نقش داشته باشند. اما اندکی کنکاش نشان می‌دهد زنان ایران با آمار اشتغال 11 درصدی خود اگرچه ممکن است در شکوفایی اقتصاد رسمی ایران عملکرد شایانی نداشته باشند اما در شکوفایی اقتصاد قاچاق بسیار موثر عمل می‌کنند.  فکر بد نکنید، زنان ایران به شکل مستقیم در قاچاق دخالت ندارند و در این جنبه از اقتصاد فقط مصرف کننده‌اند ولی با همین عمل ساده حجم زیادی درآمد خالص را به جیب تاجران قاچاق سرازیر می‌کنند. یکی از پرسودترین تجارت‌های جهان که عمدتا به زنان مربوط می‌شود  تجارت لوازم آرایش است.

سال‌هاست که زنان ایران در این زمینه خوش می‌درخشند، ایران هفتمین مصرف کننده لوازم آرایش دنیا و دومین مصرف کننده خاورمیانه است. گردش مالی تجارت قاچاق لوازم آرایش در ایران 850 میلیون دلار در سال برآورد شده است. برای درک عظمت این رقم کافی‌ست آنرا با درآمد حاصل از صادرات فرش دستباف ایران در سال 92 مقایسه کنید که در حدود 315 میلیون دلار است! تجارت قاچاق دیگری که با تجارت لوازم آرایش هماهنگی چندانی ندارد تجارت چادر مشکی است. بانوان متدینی که قانع شده‌اند مروارید وجودشان را در صدف حجاب برتر بپوشانند سالانه 500 میلیون دلار سود خالص به جیب تاجران قاچاق سود می‌رسانند. درواقع، ایران یکی از بزرگترین مصرف کنندگان پارچه چادرمشکی در جهان است. فکرش را بکنید، یعنی اگر نصف جمعیت ایران را زنان تشکیل بدهند، هر زن دو متر پارچه چادر مشکی مصرف می‌کند، در حالی که برای یک چادر مشکی ساده 5 متر پارچه لازم است، پس هنوز بیش از نیمی از زنان ایران چادری نیستند.

این روزها  در ایران به هر محفلی که پا بگذارید صحبت از کاهش درآمد نفت و افزایش نرخ ارز و رکود اقتصادی است. در چنین شرایطی تشویق مردم به افزایش مصرف راه حلی است که همیشه برای نجات اقتصاد بیمار ایران جواب داده است. تجربه نشان داده که بانوان محترمه اگر برای خرید مصمم شوند هیچ نیرویی نمی‌تواند مانع آنان شود. در بین دو تجارت فوق الذکر افزایش حجم فروش لوازم آرایش کار ساده‌ای نیست، چون بانوان ایرانی همینطوری هم در قله مصرف لوازم آرایش ایستاده‌اند و دیگر نمی‌شود بیش از این آنان را برای خرید تشویق کرد، اما تجارت چادر مشکی هنوز جا دارد، با این تعداد چشمگیر زن بدحجاب که خواب و خوراک را از ائمه جمعه و جماعات سلب نموده و حجم عظیمی از نیروی سه قوه کشور را به مبارزه با خود طلبیده‌اند، اگر بتوان به هر تدبیر ممکن از برهان مروارید و صدف و پوسته آجیل و پوسته شکلات گرفته تا چوب و چماق و اسید سرانه مصرف چادرمشکی را  از دو متر حتی به دو متر و بیست و پنج سانتی متر ارتقا داد، سالی 125 میلیون دلار سود خالص به دنبال دارد.

البته نقش زنان در شکوفایی اقتصادی تنها به همین دو مورد ختم نمی‌شود، در عرصه اقتصاد داخلی هم زنان حرف‌هایی برای گفتن دارند، یکی از ساده‌ترین و پردرآمدترین حرفه‌ها در ایران رمالی‌ست. بر اساس یک گزارش موثق یک رمال معروف ماهانه 6-4 میلیون تومان درآمد دارد. در سال گذشته 10 درصد جمعیت ایران، یعنی هفت و نیم میلیون نفر به رمال‌ها مراجعه کرده‌اند، پنج میلیون نفر از این افراد تحصیلکرده بوده‌اند و بخش عمده مشتریان رمال‌ها را هم زنان جوان تشکیل می‌دهند. با یک حساب سرانگشتی می‌توانید بفهمید زنان تا چه حد در کارآفرینی برای رمالان موفق بوده‌اند. ولی چرا زنان جوان تحصیلکرده به رمال‌ها مراجعه می‌کنند؟ به اعتقاد کارشناسان افرادی که با اعتماد به نفس کافی پرورش پيدا نمی‌کنند،  در حل مشکلات زندگی با شکست‌های زیادی مواجه می‌شوند و به مرور زمان به این باور می‌رسند که در کنترل پدیده‌ها وحوادث زندگی نمی‌توانند نقش ایفا کنند، به همین دلیل به دنبال راه‌حلهایی مثل فال و طلسم می‌روند. و شاید یکی از دلایل کافی نبودن اعتماد به نفس در بخشی از زنان جوان ایرانی، حاکم بودن نگاه مردسالار بر تدوین کتاب‌های درسی باشد.

شغل دیگری که زنان ایرانی درآمد بالای آن را تضمین می‌کنند جراحی پلاستیک است. رکورد بالاترین آمار جراحی بینی در اختیار ایران قرار دارد و 90 درصد متقاضیان جراحی بینی را هم زنان تشکیل می‌دهند. گردش مالی جراحی‌های پلاستیک در ایران 73 میلیارد تومان در سال تخمین زده می‌شود، شاید این رقم در مقایسه با گردش مالی بازار مرگ، که خسارت‌های منجر به پرداخت دیه را در بر می‌گیرد و به 3 هزار میلیارد تومان در سال می‌رسد، ناچیز به نظر آید، اما به هرحال در مقایسه با درآمدهای معمول مردم در ایران رقم قابل توجهی است.

با این اوصاف می‌بینیم در عرصه سیاست و اقتصاد هر اتفاقی بیفتد بخش‌هایی از اقتصاد که به زنان مربوط می‌شوند بدون تغییر خواهند ماند، نه هیچ زنی از آرایش خود صرف نظر می‌کند، نه زنان محجبه از حجاب برتر دست می‌کشند، نه از آمار مراجعه به رمال‌ها و فالگیرها کاسته می‌شود و نه مطب پزشکان زیبایی خلوت خواهد شد.

پس ای جویندگان درآمدهای کلان، هر چه زودتر به یکی از این چهار عرصه سودآور اقتصادی بپیوندید تا رستگار شوید.