شایا گلدوست
گرایش جنسی در انسانها طیفی بسیار گسترده است و به تمایلات عاطفی و جنسی افراد به جنس و جنسیتهای دیگر گفته میشود. از گرایش جنسی با عنوان «هویت جنسی» نیز نام برده میشود. در دو سر طیف گرایش جنسی دگرجنسگرایی و همجنسگرایی قرار دارد و در بین آنها نقاط بیشماری را میتوان یافت که افراد گرایش جنسی خود را آنگونه تعریف میکنند. یک شخص میتواند گرایش عاطفی و یا جنسی به جنس و یا جنسیت متفاوت با خود داشته باشد و دگرجنسگرا باشد، یا اینکه گرایش عاطفی و یا جنسی خود را با جنس و جنسیت مشابه با خود تعریف کرده و همجنسگرا باشد.
همینطور تمایلات عاطفی و یا جنسی افراد میتواند به بیش از یک جنس یا جنسیت بوده و فرد دوجنسگرا باشد و بیشمار گرایشهای جنسی و عاطفی دیگر که این مقوله را بسیار گسترده و در عین حال سیال کرده است. گرایش جنسی نیز مانند دیگر جنبههای سکشوالیه میتواند سیال باشد و در طول زمان و به دلایل مختلف نیز تغییر کند. افراد مختلف برای شناختن ابعاد جنسی و عاطفی و تعریف «هویت جنسی» خود معمولا نیاز به بازههای زمانی متفاوت دارند و ممکن است در سالهای زندگیشان به شناخت و درک متفاوتی از گرایش جنسی خود دست پیدا کنند. عوامل درونی، محیطی، موقعیت مکانی و زمانی، تجربیات عاطفی و جنسی فرد و غیره میتواند در شناخت گرایش جنسی افراد تاثیرگذار باشد.
توجه به این نکته بسیار اهمیت دارد که تمایلات جنسی و عاطفی در همه افراد به یک شکل و یک اندازه نیست. اینکه فردی گرایش جنسی خود را چگونه تعریف میکند، بستگی به درک و تعریفی دارد که از هویت جنسیتی خود ارائه میدهد؛ به عنوان مثال فردی که هویت جنسیتی خود را یک مرد تعریف میکند، فارغ از اینکه با کدام اندام جنسی به دنیا آمده باشد و چه جنسیتی در زمان تولد به او نسبت داده شده است، اگر به مردان دیگر گرایش و تمایل جنسی وعاطفی داشته باشد، همجنسگرا است.
گرایش جنسی در افراد دارای دو بعد جنسی و عاطفی است. ممکن است دو جنبه جنسی و عاطفی افراد با هم مطابقت نداشته باشند؛ یعنی افراد میتوانند تمایلات و کشش جنسی را تجربه نکنند و «هیچجنسگرا» باشند و به جنس و جنسیتی تمایل جنسی نداشته باشند؛ اما این به آن معنا نیست که تمایلات عاطفی نیز به جنس و یا جنسیتی ندارند. یا افرادی که «سکشوال» هستند و تمایلات جنسی را تجربه میکنند؛ اما میتوانند «هیچعاطفهگرا» باشند و کشش عاطفی به جنس و یا جنسیتی نداشته باشند، یا کشش عاطفی کمتری را تجربه کنند و یا اینکه هر دو جنبه جنسی و عاطفی را داشته باشند ولی به صورت متفاوت از هم تجربه کنند. گرایش جنسی و عاطفی را نیز میتوان به صورت جداگانه به شکل یک طیف تعریف کرد. افراد میتوانند از میل جنسی و عاطفی زیاد تا میل جنسی و عاطفی کم و بدون میل جنسی و یا عاطفی در روی این طیف متغیر باشند.
طیف گرایش جنسی یا Sexual Orientation چیست؟
همان طور که گفته شد، دو جنبه جنسی و عاطفی در افراد به صورت طیف قابل تعریف است. در نگاهی به طیف جنسی میتوان دریافت که ممکن است فردی هیچجنسگرا یا Asexual باشد و تمایل و کشش جنسی به جنس وجنسیتی را تجربه نکند. Graysexual یا کمجنسگرا فردی است که کشش و تمایلات جنسی را به ندرت تجربه میکند. هیچجنسگرای عاطفی یا Demi sexual به فردی گفته میشود که تمایلات جنسی را بدون تمایل و کشش عاطفی تجربه نمیکند و Sexual یا جنسی نیز به فردی گفته میشود که تمایل و کشش جنسی را تجربه میکند.
همین طیف درباره گرایش و کشش عاطفی افراد نیز وجود دارد. در طیف گرایش عاطفی یا Romantic Orientation هم افراد ممکن است، هیچعاطفهگرا یا Aromantic باشند؛ یعنی تجربه میل عاطفی را نداشته باشند. ممکن است کمعاطفهگرا Gray Romantic باشند، به این معنا که به ندرت گرایش ومیل عاطفی را تجربه کنند یا عاطفهگرا Romantic باشند و تمایلات عاطفی را تجربه کنند.
همچنین افراد از منظر گرایشهای عاطفی نیز مانند گرایشهای جنسی ممکن است، «دگرعاطفهگرا» باشند؛ یعنی به جنس و جنسیت متفاوت با خود کشش و تمایلات عاطفی داشته باشند. در صورتی که امکان تمایل جنسی با جنس و جنسیت مشابه وجود دارد. ممکن است «همعاطفهگرا» باشند؛ یعنی تمایل و کشش عاطفی به جنس وجنسیت مشابه با خود داشته باشند. حتی «دوعاطفهگرا» باشند؛ یعنی به بیش از یک جنس یا جنسیت گرایش عاطفی داشته باشند. در نتیجه دوجنبه عاطفی و جنسی گرایش جنسی در افراد، در مواردی میتوانند با هم تطابق نداشته باشند. به عنوان مثال فردی گرایش و تمایل عاطفی به همجنس را تجربه میکند اما از نظر جنسی تمایل به جنس و جنسیت متفاوت با خود دارد.
شاید در نگاه اول این موضوع کمی پیچیده به نظر بیاید، اما با پذیرش تنوع گرایش جنسی و باور اینکه هر کدام از دو طیف جنسی و عاطفی در انسانها بسیار گسترده است و میتوانند با یکدیگر تفاوت نیز داشته باشند، موضوع سادهتر به نظر میرسد. لازم به ذکر است که هیچکس به غیر از خود فرد نمیتواند به درستی گرایش جنسی خود و ابعاد مختلف آن را بشناسد، هر چند بسیاری از افراد نیز برای رسیدن به تعریفی صحیح از گرایشها و تمایلات خود نیاز به صرف زمان و تجربیات مختلف دارند.
با وجود گستردگی تنوع گرایشهای جنسی در افراد، در اینجا به اختصار به برخی از آنها اشاره میکنیم.
- دگرجنسگرا یا Heterosexual به فردی گفته میشود که تمایلات جنسی و یا عاطفی به جنس و جنسیت متفاوت از جنس و جنسیت خود را دارد.
- همجنسگرا یا Homosexual به فردی که گرایش جنسی و یا عاطفی به جنس و یا جنسیت مشابه با خود دارد، گفته میشود. معمولا به همجنسگرایان مرد Gay و به همجنسگرایان زن Lesbian گفته میشود. افراد با جنسیت غیردوگانه میتوانند از واژههای مشابه و یا متفاوت برای بیان گرایش جنسی خود استفاده کنند.
- دوجنسگرا یا Bisexual در واقع یک واژه چتری برای تعریف همه افرادی است که به بیش از جنس و یا جنسیت گرایش عاطفی و یا جنسی دارند؛ نه لزوما همزمان، نه لزوما به یک شکل و نه لزوما به یک اندازه.
- هیچجنسگرا یا Asexual به فردی گفته میشود که تمایل و کشش جنسی به جنس و یا جنسیتی ندارد. البته یک فرد هیچجنسگرا میتواند تمایل وکشش عاطفی را تجربه کند.
- هیچجنسگرای عاطفی یا Demisexual به افرادی گفته میشود که تنها در صورت داشتن کشش عاطفی به جنس و یا جنسیتی، میتوانند کشش جنسی را نیز تجربه کنند.
- همهجنسگرا یا Pansexual به فردی گفته میشود که میتواند به هر جنس یا جنسیتی تمایل جنسی و عاطفی داشته باشد.
- دگرجنسگرای منعطف یا Heteroflexible فردی است که بیشتر به جنس و جنسیت متفاوت با خود تمایل دارد، اما میتواند با جنس و جنسیت مشابه با خود نیز رابطه جنسی و یا عاطفی داشته باشد.
- همجنسگرای منعطف یا Homoflexible به فردی گفته میشود که بیشتر به جنس و یا جنسیت مشابه با خود تمایل داشته، اما میتواند به جنس و جنسیت متفاوت با خود نیز گرایش جنسی و یا عاطفی داشته باشد.
در انتها باز بر این نکته تاکید میشود که طیف گرایشهای جنسی بسیارگستردهتر از مواردی است که ذکر شد. در این گزارش تنها به به برخی از آنها اشاره شده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر