شایا گلدوست
من، «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنشگر جامعه رنگینکمانی، هر هفته دوشنبه در اینستاگرام «ایرانوایر» با یکی از کنشگران و اعضای جامعه رنگینکمانی درباره مسایل و مشکلات مربوط به این قشر گفتوگو میکنم.
وضعیت پناهجویان و پناهندگان، مخصوصا پناهندگان رنگینکمانی در ترکیه بسیار بحرانی شده و تغییر رویه سازمان ملل متحد در بررسی پروندههای آنها و همچنین ناکارآمدی اداره مهاجرت ترکیه در ساماندهی و بررسی پروندههای پناهندگی، تعداد بیشماری از این افراد را با مشکلات بسیار جدی روبهرو کرده است. اکثر این افراد سالها در انتظار رسیدن به کشوری امن و آزاد هستند اما گویی کشورهای پناهندهپذیر نیز در سیاستهای خود تغییر رویه دادهاند. در این میان، هستند افرادی که به دلیل فشارهای وارده، توان روحی و روانی کافی برای ادامه این مسیر سخت را نداشته و حتی به زندگی خود پایان میدهند.
در این برنامه، به همراه «آرمین»، از اعضای کانال «اتحاد پناهندگان الجیبیتیکیوپلاس ترکیه» و فعال در زمینه حقوق پناهندگان دگرباش درباره شرایط فعلی پناهجویان و پناهندگان رنگینکمانی در ترکیه صحبت میکنیم.
***
هدف از ایجاد چنین گروهی برای پناهجویان رنگینکمانی ساکن ترکیه چه بود و چهطور این کار را آغاز کردید؟
- این گروه با این هدف که صدای پناهجویان الجیبیتیکیو ایرانی ساکن ترکیه به گوش دیگران برسد، ایجاد شد. به این دلیل که بسیار کم و جسته و گریخته در مورد پناهجویان الجیبیتیکیو ایرانی صحبت میشود. البته این انگیزه از زمانی بسیار قوت گرفت که «علیرضا فاضلیمنفرد» به طرز فجیعی توسط اعضای خانوادهاش در ایران به قتل رسید. ما تصمیم گرفتیم حالا که کسی صدای ما را به جایی نمیرساند، خودمان صدای خودمان باشیم و سعی کنیم صدایمان را به گوش کسانی که مسوولیت دارند و میتوانند کاری انجام دهند، برسانیم. هدف دیگری که داشتیم، این بود که از ترکیه و شرایط پناهندگی در این کشور تصویر واضح و روشنی برای افرادی که در ایران هستند و تحت هر شرایطی مجبور به ترک کشور و پناهجویی در ترکیه میشوند، ارایه دهیم. چون بسیاری از افرادی که داخل ایران زندگی میکنند، فکرمیکنند ترکیه بهشت است و اگر فردی به ترکیه بیاید و پناهنده شود، همه چیز درست خواهد شد و دیگرخبری از زندگی وحشتناک ایران نیست و در امنیت کامل خواهند بود. اما در واقعیت اینطور نیست. ما سعی میکنیم که زندگی حقیقی در ترکیه را با همه خوبیها و بدیهایش به تصویر بکشیم.
آیا فعالیتهای شما تنها به اطلاعرسانی محدود میشود یا این که با ارگانها و سازمانهایی که قدرت اجرایی دارند نیز برای بهبود شرایط پناهندگان رنگینکمانی در ارتباط هستید؟
- ما خودمان به تنهایی سازمان نیستیم. به دلیل قوانین کشور ترکیه و به دلیل این که ما و بچههایی که با ما همکاری میکنند، پناهجو هستیم، نمیتوانیم به عنوان یک سازمان رسمی و ثبت شده فعالیت کنیم. هیچ وابستگی به سازمان و نهاد خاصی نداریم و حمایت مالی نیز نمیشویم. به همین دلیل امکان این که به پناهندگان رنگینکمانی کمک مالی کنیم را نیز نداریم. اما با یک سری از نهادها و سازمانهای فعال برای پناهجویان و پناهندگان در ترکیه در ارتباط هستیم و مسایل و مشکلات را به گوش آنها میرسانیم تا در صورت امکان، آنها بتوانند کمکها و اقدامات لازم را انجام دهند. سعی میکنیم پل ارتباطی افراد با سازمانها در صورت بروز مشکلات حقوقی، مالی و روند رسیدگی به پرونده پناهجویی و ... باشیم.
البته که تشکیل چنین گروهها و کانالهایی برای ایجاد همبستگی و همدلی در بین پناهجویان رنگینکمانی که در شرایط مشابه در ترکیه هستند نیز بسیار ضروری و مفید فایده است؛ همانگونه که شما نیز اسم خود را اتحاد پناهجویان الجیبیتیکیو در ترکیه گذاشتهاید. اما پرسش این است که عمده مسایل و مشکلاتی که پناهجویان و پناهندگان، مخصوصا اعضای جامعه رنگینکمانی در ترکیه با آن مواجه هستند، چیست؟
- مسایل ومشکلات آنقدر زیاد هستند که در سالهای گذشته من شاهد خودکشی چندین فرد پناهجو به دلیل فشارهای موجود بودهام. یکی از مشکلاتی که پناهجویان و پناهندگان الجیبیتیکیوپلاس با آن روبهرو هستند، غیرحرفهای بودن کارمندان و مسوولان اداره مهاجرت ترکیه در مصاحبهها و روند رسیدگی به پروندهها است. از سپتامبر ۲۰۱۸، روند رسیدگی به پروندههای پناهجویی افراد در ترکیه از سازمان ملل متحد به اداره مهاجرت این کشور واگذار شده است، در صورتی که آنها اطلاعات و توانایی لازم وکافی را در بررسی و رویارویی با کیسهای مختلف پناهندگی، مخصوصا افراد الجیبیتیکیوپلاس ندارند. در موارد زیادی وقتی یک زوج الجیبیتیکیوپلاس برای مصاحبه مراجعه میکنند، فرد مصاحبه کننده آگاهانه یا ناآگاهانه در مورد خصوصیترین بخشهای زندگی آنها سوال میپرسد و این بسیار آزار دهنده است. این کار قانونی نیست اما متاسفانه افراد فضایی برای اعتراض ندارند. مصاحبه کننده به دلیل ناآگاهی و کنجکاوی، با سوالها و رفتارهای توهینآمیز و تحقیرآمیز، شرایط ناامنی را برای فرد مصاحبه شونده به وجود میآورد. در بسیاری از مواقع، پروندههای مربوط به افراد الجیبیتیکیوپلاس پذیرفته نشده و رد میشوند و متاسفانه هیچ نهادی، حتی سازمان ملل نیز قدرت اجرایی لازم را برای جلوگیری از این اقدامات ندارند.
مسالهای که شخصا برای من و بسیاری از افراد اهمیت دارد، این است که متاسفانه سازمان ملل، اداره مهاجرت ترکیه و همینطور کشورهای پناهندهپذیر، زوجهای الجیبیتیکیوپلاس را به رسمیت نمیشناسند، به این دلیل که ازدواج آنها به صورت قانونی در جایی ثبت نشده است. اما توجه به این نکته اهمیت دارد که این افراد نه در ایران و نه در ترکیه این امکان قانونی را برای ثبت رابط خود نداشتهاند.
- نداشتن هویت رسمی یکی دیگر از مشکلات پناهجویان و پناهندگان در ترکیه است. برگه اقامتی که به افراد با عنوان «کیملیک» در ترکیه داده میشود، در واقع اعتبار قانونی چندانی ندارد و برای بسیاری از کارهای ساده، حتی خرید خط تلفن نیز مورد قبول نیست و نیاز به پاسپورت است که بسیاری از افراد از از داشتن پاسپورت دارای اعتبار محروم هستند. برای افراد الجیبیتیکیوپلاس، مخصوصا ترنسها نیز هویت ثبت شده در کارت اقامت با ظاهر و بیان جنسیتی آنها متفاوت است. به همین دلیل، در مراجعه به مکانهایی که نیاز به نشان دادن کیملیک است، با مشکل مواجه میشوند و مورد تمسخر و توهین قرار میگیرند.
روند بررسی پروندهها و اسکان مجدد به کشور ثالث آنقدر طولانی شده است که هر روزه با مشکلات جدید و قوانین تازهای مواجه میشویم. به همین دلیل، فرد از نظر روحی وجسمی فرسوده میشود و توانایی ادامه این مسیر را از دست میدهد. هرچند که در این روند طولانی، مشکلات مالی و کسب درآمد برای امرار معاش و گذران زندگی و تامین مسکن نیز کاری بسیار دشوار و با شرایط اقتصادی ترکیه، برای بسیاری غیرممکن است. اشتغال در بازار کار سیاه نیز فرد پناهجو و پناهنده را از دسترسی به حقوق خود محروم و با مشکلات قانونی مواجه میکند. مشکلات فرهنگی و اجتماعی و قانونی نیز ترکیه را برای جامعه الجیبیتیکیوپلاس تبدیل به مکانی ناامن کرده است. این در حالی است که رویکرد دولت حاکم و مقامات مذهبی در سالهای اخیر خصمانهتر از گذشته شده است و بسیار بسیار مشکلات دیگر که در زمان محدود این برنامه نمیگنجد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر