شایا گلدوست
چندی پیش رییس بخش معاینات روانپزشکی اداره کل پزشکی قانونی استان تهران از «افزایش آمار متقاضی تغییر جنسیت در تهران» خبر داد. به گزارش خبرگزاری ایلنا، وی گفته است: «روزانه ۵۰ پرونده حقوقی در بخش روانپزشکی پزشکی قانونی بررسی می‌شود. ۱۰ یا ۲۰ سال پیش شاید به طور مثال ۲ تا ۳ درصد پرونده‌های ما مربوط به درخواست تغییر جنسیت بود، اما امروزه این آمار ۲ برابر شده و بین ۵ تا ۶ درصد است.» درباره این موضوع با یکی از فعالان حوزه ترنس‌ها در ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.
***
یک فعال حوزه ترنس‌ها در ایران درباره خبر افزایش آمار متقاضیان تغییر جنسیت به «ایران‌وایر» می‌گوید: «این خبر از روی آمار پزشکی قانونی داده شده است و طبیعتا آمار درستی است. به دلیل اینکه تمامی درخواست‌های افراد ترنس برای ترنزیشن و جراحی در کشور در سیستم پزشکی قانونی ثبت می‌شود و کلا شروع و پایان این پروسه به پزشکی قانونی ارتباط پیدا می‌کند. به همین دلیل آمار دقیق دادخواست‌ها وجود دارد. این درست است که نسبت به سال‌های گذشته آمار دادخواست‌ها افزایش پیدا کرده است، به عنوان مثال اگر در گذشته روزی دو دادخواست ثبت می‌شده، در حال حاضر روزی ده دادخواست ثبت می‌شود؛ یا مثلا اگر در گذشته در روز پنج مجوز صادر می‌شد، در حال حاضر بیست مجوز برای ترنزیشن و جراحی صادر می‌شود. به همین دلیل آمار افزایش یافته است.»
او دلیل افزایش این درخواست‌ها را بهبود اندک فضای اجتماعی به دلیل اطلاع‌رسانی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها می‌داند: «به شخصه در سال‌های اولی که با بچه‌های ترنس به صورت گروه‌درمانی کار می‌کردیم، یک گروه ۱۵ تا ۲۰ نفره داشتیم، اما در حال حاضر تبدیل به شش گروه و هر گروه ۱۵ تا ۲۰ نفر است، اما این بدان معنا نیست که تعداد افراد ترنس افزایش یافته است، بلکه این افزایش آمار نشان‌دهنده این است که در سال‌های اخیر به دلیل شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، این افراد بیشتر و بهتر خود را شناخته و با کمی بهتر شدن فضای اجتماعی، جسارت برون‌آیی بیشتری دارند. این دلیل افزایش آمار و ثبت درخواست‌های جراحی در دادگاه و پزشکی قانونی است.»
ترنس به افرادی گفته می‌شود که تعریف و باورشان از جنسیت و هویت جنسیتی خود با آنچه در بدو تولد بر اساس ظاهر اندام جنسی به آن‌ها اطلاق شده، متفاوت است. افرادی که با جسم و اندام جنسی منتسب به مردانه متولد شده‌اند؛ اما خود را یک زن هویت‌یابی می‌کنند، «زن ترنس» و به کسانی که با جسم و اندام جنسی منتسب به زنانه متولد شده، اما خود را یک مرد هویت‌یابی می‌کنند، «مرد ترنس» نامیده می‌شوند. برخی از ترنس‌ها نیز خود را در هیچ‌یک از دوگانه زن و مرد تعریف نمی‌کنند و جنسیت خود را «نان‌باینری» یا «غیردوگانه» تعریف می‌کنند.
این فرد فعال در حوزه ترنس‌ها معتقد است که امروزه افراد ترنس یا افراد با هویت‌های مختلف جنسی و جنسیتی با مطالعه و تحقیق به شناخت درست‌تر و بهتری از خود رسیده و به همین دلیل در درک و پذیرش خود موفق‌تر هستند. علاوه بر این به دلیل همین رشد و آگاهی نسبی در جامعه، شرایط خانوادگی نیز برای افراد ترنس کمی بهتر شده است. او اشاره می‌کند که در گذشته از هر ۱۰ خانواده که فرزند ترنسی داشت، ۹ خانواده قادر به درک و پذیرش این مسئله نبودند، اما در مقایسه با گذشته می‌توان گفت که تعداد خانواده‌هایی که راضی به پذیرش و حمایت از فرزند یا یکی از اعضای خانواده خود هستند، بسیار افزایش یافته است.
با وجودی که بسیاری از ترنس‌ها از روند طولانی پروسه قانونی اخذ مجوز و گاهی از برخورد مسئولان و مراجع قانونی ناآگاه شکایت دارند؛ اما می‌توان گفت که آگاهی و رشد حداقلی جامعه، آگاهی مراجع قانونی را نیز در سال‌های اخیر نسبت به آنچه در گذشته شاهد آن بوده‌ایم تا حدودی افزایش یافته و برخوردهای افراد در سیستم قانونی و پزشکی به صورت نسبی کمی بهتر شده است، با وجودی که همچنان در موارد زیادی شاهد برخوردهای تند و زننده و غیرحرفه‌ای و سلیقه‌ای عمل کردن قضات و مراجع قانونی هستیم.
این فرد مطلع می‌گوید: «اگر صادقانه بگویم برخوردهای قانونی بسیار بهتر شده است. در بسیاری از جلسات گروهی که افراد از تجربیات شخصی خود می‌گویند، شاهد این هستیم که که در مواردی که شخص به مشکلی برخورده است و توانسته است از مرجع قانونی کمک بگیرد. به این دلیل می‌توانیم بگوییم که نسبت به قبل شرایط برای ترنس‌ها تا حدودی بهبود یافته است.»
اما تا نقطه رسیدن به ترنزیشن و جراحی، طی کردن روند قانونی خود مسیر طولانی و سختی است که در بسیاری از مواقع شخص را از ادامه مسیر ناامید می‌کند. در سال‌های اخیر نیز این پروسه طولانی‌تر شده و در شهر‌ها و استان‌های مختلف ممکن است از نظر زمانی متفاوت باشد. از شش ماه تا یک سال و گاهی نیز بسیار بیشتر، که این روند برای برخی از افراد ترنس که از ملال شدید جنسیتی رنج می‌برند، غیر‌قابل تحمل است؛ اما مسئله بسیار بااهمیت کیفیت جراحی‌ها و دسترسی به پزشکان متخصص و مجرب است که سلامتی جسمی و روانی فرد را پس از جراحی به مخاطره نیندازد: «جراحی بخش بسیار مهم ماجرا برای اکثر افراد ترنس است. در مواقعی خود شخص ترنس نیز بدون آگاهی و تحقیق کافی درباره پروسه جراحی و پزشک جراح اقدام به انجام این کار می‌کنند. برای انجام جراحی دانستن واقعیت‌های موجود و ریسک‌های جراحی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مورد نیز در مقایسه با سال‌های گذشته تخصص پزشکان و کیفیت جراحی‌ها روند رو به رشدی را طی کرده است، اما هنوز نیز شاهد جراحی‌هایی هستیم که مشکلات بسیاری را برای فرد ترنس ایجاد می‌کند.»
در فضای دوقطبی جنسی و جنسیتی جامعه ایران، فرصت تامل و تصمیم‌گیری آگاهانه از فرد ترنس گرفته شده و بسیاری از این افراد برای گنجانیدن خود در این دوگانه جنسی و جنسیتی مردانه و زنانه با شتاب به سوی جراحی پیش رفته و بدون در نظر گرفتن عواقب احتمالی اقدام به انجام این کار می‌کنند. شاید اگر فضای فرهنگی و اجتماعی جامعه ما به دور از تعصبات و کلیشه‌های جنسی و جنسیتی بود تا این اندازه شاهد بالا رفتن تقاضا برای دریافت مجوز جراحی‌های موسوم به «تصدیق/بازتایید جنسیت» در ایران نبودیم.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر