مینو علوی
در دنیای امروز، پژوهشهای زیادی درباره جزییات زندگی انجام میشود که گاه نتایج اعجابآوری دارند؛ مثلا با تغییر رژیم غذایی یا عادت خواب و یا حتی انجام یک ورزش کوچک، ممکن است بتوانیم جلوی نفوذ یک بیماری سخت را در بدن خود بگیریم. «ایرانوایر» در سلسله مطالبی با عنوان «سلامت روح و جسم»، به همین جزییات و تغییرات کوچک و قابل دسترس میپردازد که روی کیفیت زندگی تاثیرات شگرف دارند.
***
اگر شما هم جزو آن دسته افرادی هستید که موقع خریدن نوشابه، بهفکر رژیم میافتند و گمان میکنند که نوشیدن نوشابههای رژیمی مانع اضافه وزن میشود، این گزارش مختص شماست. به تازگی محققان و متخصصان تغذیه در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در امریکا، به این نتیجه رسیدهاند که نوشابههای رژیمی نهتنها مانع چاق شدن افراد نمیشوند، بلکه به این دلیل که در آنها ایجاد حس کاذب گرسنگی میکنند، به چاقتر شدن آنها میانجامند.
پیش از این بارها محققان و متخصصان تغذیه درباره نوشابههای رژیمی و اثر آنها بر کنترل وزن تحقیق کرده بودند. اما، هیچ کدام از این مطالعات به نتیجهای نرسیده و نتوانستهاند به طور قطعی درباره نقش این نوشابهها در کنترل یا کاهش وزن در افراد دارای اضافهوزن توضیحی ارائه کنند.
برخی از این تحقیقات پا را از محدوده نگرانیهای مربوط به وزن فراتر برده و موضوع نوشیدن نوشیدنیهای صرفا شیرین و بدون مواد مغذی (اناناس) را زیر سوال برده بودند. اما، حالا تحقیقی که در مدرسه پزشکی کک (Keck)، در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی واقع در لسآنجلس انجام شده، با قاطعیت میگوید که این نوشابهها در بلندمدت موجب کاهش کالری دریافتی بدن و در نتیجه کاهش یا کنترل وزن نمیشوند، بلکه برعکس به این دلیل که میزان هوس کردن را در فرد بالا میبرند، ممکن است حتی به چاقتر شدن او نیز کمک کنند.
تحقیق جدید چه میگوید؟
بنا بر نتایج این تحقیق که در ژورنال «شبکه باز جاما» منتشر شده، «اناناس» یا همان «شیرینکننده غیرمغذی سوکرالوز» که در اغلب نوشابههای رژیمی پیدا میشود و عامل اصلی آن احساس خوشایند شیرینی در دهان است، در زنان و افراد چاق باعث افزایش میزان «هوسکردن» میشود.
جالب آنکه محققان این تحقیق میگویند که این احساس هوسکردن در صورتیکه در نوشابه از شیرینکنندههای طبیعی مثل ساکارز استفاده شده باشد، کمتر روی میدهد.
در آمریکا ۴۰ درصد افراد بالای ۱۸ سال مشتری پروپا قرص نوشابههای رژیمی هستند که در آنها از شیرین کننده سوکرالوز استفاده شده است. با نوشیدن این نوشابهها، اگرچه فرد احساس رضایت خوردن چیزی شیرین را دارد، هیچکالری را هم به بدن خود وارد نکرده است.
با اینکه سوکرالوز توانسته در کنار چندین شیرینکننده غیرمغذی دیگر از سازمان غذا و داروی آمریکا مجوز ایمن بودن را دریافت کند، اما به زعم بسیاری از متخصصان تغذیه این شیرینکننده مصنوعی، بیخطر هم نیست.
دکتر «کاترین پاژ»، پزشک و از محققان اصلی این پژوهش درباره امن بودن خوردن سوکرالوز به «نیوز مدیکال تودی» گفته است که اختلافنظرهای بسیاری درباره امن بودن یا نبودن نوشیدنیهای رژیمی حاوی سوکرالوز وجود دارد.
به گفته او، «در حالیکه برخی مطالعات میگویند که سوکرالوز برای کاهش وزن مفید است، بقیه نشان میدهند که مصرف نوشیدنیهای رژیمی به افزایش وزن، دیابت نوع دوم و سایر اختلالات متابولیسمی منجر میشود.»
دکتر پاژ همچنین گفته است که تیم تحقیقاتی آنها با این هدف که بفهمد چرا بین نتایج تحقیقات مربوط به نوشابههای رژیمی چنین اختلاف فاحشی وجود دارد، تصمیم گرفته است که افراد در ردههای وزنی مختلف را مورد بررسی قرار دهد.
تحقیق جدید چگونه انجام شده است؟
تحقیقی که تیم دکتر پاژ آن را انجام داده، به بررسی ۷۴ داوطلب که وزن نسبتا ثابتی داشته، دست راست هستند و سیگار نمیکشند، پرداخته است. این افراد که همگی ۱۸ تا ۳۵ ساله بودند، سابقه هیچ بیماری از جمله اختلالات خوردن، دیابت و مصرف مواد مخدر را نداشتند. همچنین گفته میشود که ۵۸ درصد این داوطلبان خود را زن معرفی کردهاند.
تمام این ۷۴ نفر، هر کدام سه جلسه با پژوهشگران این تحقیق داشتهاند که در آن از شب قبل چیزی نخورده و بهحالت ناشتا در جلسات شرکت کرده بودند.
این موضوع که افراد مورد بررسی در این تحقیق از نظر وزن، بهطور نسبتا مساوی در سه دسته وزن سالم، اضافهوزن و چاقی قرار میگرفتند، به محققان این پژوهش این اجازه را داده تا تفاوتهای احتمالی در نحوه پاسخدهی به شیرینکنندههای مصنوعی در افراد با وزن سالم، اضافهوزن و چاق را بسنجند.
در هر یک از این جلسات که افراد مشارکتکننده با محققان داشتند، به آنها نوشیدنیهای رژیمی، نوشابههای معمولی و آب داده میشد تا واکنش آنها در زمان دیدن تصویر غذاها ثبت و ضبط شود.
به این صورت، پس از نوشیدن نوشیدنی ۳۰۰ میلیلیتری که یا نوشابه رژیمی بود یا نوشابه معمولی یا آب، تیم تحقیقاتی به افراد مشارکتکننده تصاویری از غذاهای پرکالری را نشان داده و از طریق «امآرآی»، از عملکرد بخشهایی از مغز که مربوط به اشتها و هوسکردن است، تصویربرداری میکردند.
آنها در همین حین، قند خون، انسولین و هورمونهای متابولیستی خون داوطلبان را نیز اندازهگیری کرده و سعی داشتند تصویر واضحی از آنچه در بدن آنها اتفاق میافتد، داشته باشند.
در آخر جلسه هم تیم تحقیقات به مشارکتکنندگان یک سلفسرویس میانوعده تعارف میکردند و از این راه میزان غذای واقعی که این افراد میخوردند را ثبت میکردند.
نوشابههای رژیمی یا نوشابههای معمولی؛ کدام یک بهتر است؟
اسکن مغزی و تست خون مشارکتکنندگان این تحقیق، نتایج جالبی را آشکار کرده است. آنگونه که دکتر پاژ در توضیح نتیجه تحقیقات تیم خود میگوید، «اسکن امآرآی داوطلبان نشان داده که در میان زنان و افراد چاق، مصرف نوشیدنیهای رژیمی، نسبت به نوشیدن نوشیدنی حاوی قند طبیعی، منجر به فعالیت بیشتر در نواحی مغزی مرتبط با اشتها و هوس میشود.»
او همچنین ادامه میدهد:«در مقایسه با نوشیدنیهای حاوی ساکارز، پس از مصرف نوشیدنیهای شیرین شده با اناناس، سطح هورمونهای متابولیکی که باعث ایجاد حس سیری در فرد میشوند، کاهش مییابد.»
دکتر پاژ میافزاید: «پس از مصرف نوشیدنیهای رژیمی، زنان در پایان جلسه از میز میان وعدههای چیده شده برای آنها بیشتر از مردان غذا خوردهاند و این یعنی گرسنهتر بودهاند.»
این استاد مدرسه پزشکی کک در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در پایان میگوید: «البته نباید نادیده گرفت که افراد داوطلب بهدلیل ناشتا بودن، احتمالا بیشتر از زمان عادی احساس گرسنگی کردهاند. ولی باز هم چون ناشتا بودن برای همه یکسان بوده، نتایج قابل اتکا هستند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر