جنجال‌های نوه خمینی، از سوریه تا فیس‌بوک

انتشار پستی در صفحه فیس‌بوک «نعیمه اشراقی»، نوه آیت‌الله خمینی، جنجال‌آفرین شد. او تصویری از «نعیما طاهری»، دختر جوانش را گذاشت که دانشجوی رشته روابط بین‌الملل دانشگاهی خصوصی در کاناداست و در مسابقه‌ای اول شده است. اما این خبر به اندازه کافی هیجان‌برانگیز نبود. داستان از آن‌جا شروع شد که او عکس دخترش را با فوتوشاپ دست‌کاری کرد تا شکلی اسلامی‌تر به آن ببخشد. این تغییرات که احتمالا برای در امان ماندن از حمله‌های رسانه‌ای اصول‌گرایان انجام شد ، از چشم کاربران پنهان نماند و کامنت‌های زیادی در انتقاد از این کار نوشته شد؛ کامنت‌هایی که برخی از آن‌ها سانسور شدند.

نعمیه اشراقی، مهندس پتروشیمی و کارشناس ارشد صنایع از دانشگاه امیرکبیر است. مادر او «صدیقه مصطفوی» با «شهاب‌الدین اشراقی» ازدواج کرد. نتیجه این ازدواج، چهار فرزند دختر (زهرا، عاطفه، نفیسه و نعیمه) و سه پسر بود (محمدتقی، علی و مرتضی). «زهرا» همسر محمدرضا خاتمی است. «عاطفه» در لندن زندگی می‌کند، «نفیسه» با «کاظم روحانی» پسر «محمد صادق روحانی» ازدواج کرد و «نعمیه» هم عروس «طاهری اصفهانی»، روحانی مشهوری شد که در سال‌های آخر عمرش به دلیل مخالفت با آیت‌الله خامنه‌ای، منزوی شد. نتیجه این ازدواج، یک فرزند دختر و دو پسر بود. او هم دو سال و نیم در لندن زندگی کرد. لندن از جمله شهرهای محبوب خانواده خمینی و هاشمی رفسنجانی است.

اشراقی مانند بسیاری از نزدیکان آیت‌الله خمینی، بارها مورد انتقاد اصول‌گرایان قرار گرفته و جنجال‌های زیادی درباره حجاب، دیدگاه‌ها و فعالیت‌های فیس‌بوکی او به راه افتاده است. پیش از این، برخی چهره‌ها و رسانه‌های اصول‌گرا با اشاره به آرایش چهره او نوشتند وی صلاحیت برعهده گرفتن مناصب دولتی در ایران را ندارد. «محمدحسین قدیری ابیانیه»، سفیر پیشین ایران در مکزیک از جمله این معترضان بود که نوشت: «چرا باید کسی با این ظاهر نامناسب به سمت معاونت شرکت نفت کیش منصوب شود؟»

البته نظر خانم اشراقی در این باره درست نیست و پدربزرگش از جمله مدافعان جدی حجاب اجباری در ایران بود. اشراقی در گفت‌وگویی با سایت «جماران» که از جمله رسانه‌های زیر مجموعه «سیدحسن خمینی» است، درباره حجاب روشن‌تر سخن گفته است: «در حقیقت به چادر علاقه ندارم، چون هم سختی برایم ایجاد می‌کند و هم وقتی سر تا پای یک خانم سیاه است، چندان دید قشنگی در نگاه آدم ایجاد نمی‌کند. بسیار بهتر بود که ما حجاب را اجباری نمی‌کردیم. به خاطر این که ما با اجباری کردن حجاب، می‌خواستیم حاشیه امنیت جامعه را بالا ببریم، اما دقیقا برعکس آن عمل کردیم و امنیت را پایین آوردیم. اگر از اجباری کردن حجاب، تنها می‌‌خواستیم حفظ ظاهر کنیم و ظاهر کشورمان را کشوری اسلامی نشان بدهیم، در همین کار هم موفق نبوده‌ایم. همان‌گونه که کشف حجاب و اجباری کردن بی‌حجابی موفق نبود، اجباری کردن حجاب هم موفق نمی‌شود. اما متاسفانه در سال‌58، همه کارها شتاب‌زده بود و دینی و عاقلانه نبود... در دو شهر لندن و تورنتو مدتی زندگی کرده‌ام، تفاوت‌های این دو شهر را با شهری مانند تهران دیده‌ام و می‌دانم. مشکلات دختر جوانی که در تهران از منزل خارج می‌شود و مسیری را طی می‌کند تا به مقصد برسد، خیلی بیش‌تر از مشکلات دختر جوانی در شهری مانند تورنتو است.» وی هم‌چنین در گفت‌وگویی با روزنامه «دیلی‌تلگراف»، سطح مخالفت‌هایش را کلان‌تر نشان داد: «نظامی که پدربزرگ من (آيت‌الله خمينی) بنا کرد بر راهنمايی‌های معنوی برای حکومت استوار بود و مشروعيت خود را از موافقت مردم کسب می‌کرد. فرضيه حکومتی که امروزه حاکم است، بخش‌های گسترده‌ای از جامعه را از حکومت جدا کرده و به انحراف از مسير اوليه انقلاب منجر شده است.» پس از بازتاب بسیار منفی این مصاحبه در داخل ایران، وی اعلام کرد که حرف‌هایش تحریف شده است.

در روزهای اخیر هم نقل قول نعیمه اشراقی از هاشمی رفسنجانی به شدت خبرساز شد. او در پستی کوتاه نوشت که هاشمی در سخنرانی خود در تهران، بشار اسد را با صدام حسین مقایسه کرده و گفته همان‌گونه که صدام با بمباران حلبچه، ننگ ابدی برای خود خرید، پیامدهای سختی در انتظار بشار اسد است. این سخنان به سرعت از سوی روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت تکذیب و خانم اشراقی مجبور به عذرخواهی شد. اندکی بعد اما انتشار یک فایل صوتی دیگر از سخنرانی هاشمی که این بار در شمال ایران از بمباران مردم سوریه از سوی حکومت این کشور سخن گفته بود، نشان داد که نقل قول نعیمه اشراقی چندان نادرست نبوده است.

تازه‌ترین جنجال فیس‌بوکی اشراقی، انتشار تصویر موفقیت دخترش بود؛ تصویری سانسور شده که واکنش‌های متضادی را بر انگیخت. موافقان خانم اشراقی در کامنت‌های خود با تبریک به او، آرزو کرده‌اند دخترش اولین زنی باشد که وزیر امور خارجه می‌شود و ابراز خوشحالی کرده‌اند که او به عنوان یک ایرانی موفق شده است. اما مخالفان هم کنایه‌های متعددی نگاشته‌اند؛ از جمله این که «وجدانا بین شما، کسی هم هست بچه‌اش ایران درس بخونه؟ ماشالله همه‌تون هم، چه اصلاح طلب و چه اصول‎گرا، بچه‎هاتون یا تو اروپا درس می‎خونند یا امریکا. غرب و امریکا فقط برای ملت بد و کثیف است اما برای شماها بهشت برین. ... کاش پدربزرگتون هم قد یه ارزن از این رشته آگاهی داشت! با میراث ملی ما خیلی‌ها از فرش به عرش رسیدن... چه‌جوری بورسیه گرفته‌اند؟ انشالله که از رانت استفاده نکرده‌اند ... همیشه گفته شده مرگ بر امریکا، مرگ بر انگلیس، ولی تمام کسانی که در راس قدرت هستند بچه‌هاشون امریکا، کانادا و انگلیس درس می‎خونند .. این پول مفت نفت و پای درخت عر عر هم می‌ریختند، اول می‌شد. خیال نکنید تافته جدا بافته به دنیا آوردی خانم ! چه بسیارند استعدادهای فراوانی که نتیجه آقای خمینی نبوده‌اند و کم‌ترین هزینه برای شکوفایی در اختیارشان نبوده است... فرزندان مصطفی خمینی جز حسین، بقیه‌شون بدون بهره‌مندی از مزایای نوه امام بودن، رفتن تو اروپا و زندگی‌شونو کردن. هیچ جا هم جار نزدن ما نوه امامیم... اینا هم می‌خوان ژست متفاوت بودن بگیرن هم می‌خوان از میراث امام (اون قسمت‌هاییش که به نفع‌شونه) استفاده کنند.» برخی کابران هم از این که دختر او مانند مادرش، حجاب اسلامی را رعایت نکرده انتقاد کرده‌اند و با اشاره به نظرهای پیشین خانم اشراقی کنایه زده‌اند که: «به هر صورت، همین‌طور ادامه پیدا کنه، اگه دختر نعیما بدون حجاب هم ظاهر بشه، مشکلی نداره.» با این وجود، بیش‌تر انتقادها به دست‌کاری‌های فوتوشاپی باز می‌گردد:«حالا چطوری براش دامن گذاشتین؟ ... الحمدلله فتوشاپتون هم قوی و آی‌تی‌من (وومن البته) هستید... پاک می‌کنی که چی بشه! فکر کردین زمان دایناسورا زندگی می‌کنین که وقتی صورت مساله رو پاک کنی، دیگه تمومه؟ ... اگه حجاب دخترت بد بوده که پیرهنش‌ رو کردی مانتو، پس چرا لباسش رو درست نمی‌کنی؟ اگر هم قبول داری این نوع پوشش رو، چرا اینقدر دورو ودورنگی می‌کنید ... شما هم استعداد فعالیت تو دایره ماسمالیزیشن فیلم‌های صدا و سیما رو دارید! ... عجب تدلیس سیستماتیکی بود این عکس‌ها ... جون به جونت کنن نوه‌ آخوند هستی‌ و فکرت و ذهنت اندازه جلبک کار می‌کنه.»

نعیمه اشراقی در انتخابات شورای شهر تهران هم قصد کاندیداتوری داشت ولی در میانه راه انصراف داد. او در عرصه انتخابات ریاست جمهوری هم فعال بود. ابتدا از علاقه‌ خود‌ برای کاندیداتوری حسن خمینی گفت، سپس حامی حضور خاتمی شد و در آخر عارف را به عنوان کاندیدای اصلاح طلبان معرفی کرد. با تغییر شرایط سیاسی، او هم مانند بیش‌تر اصلاح طلبان، حامی حسن روحانی شد. او البته گفته است در انتخابات مجلس آینده ایران، نامزد خواهد شد. مواضع کنونی او شانسی برای تایید صلاحیتش باقی نگذاشته است. علی اشراقی، برادرش هم پیش از این از سوی شورای نگهبان در انتخابات ردصلاحیت شده بود. با این حال، خانواده آیت‌الله خمینی برای باقی ماندن در ساختار سیاسی به کوشش خود ادامه می‌دهند چون به گفته او در مصاحبه با سایت «جرس»، نمی‌خواهند تماشا کنند که در جمهوری اسلامی قدرت از یاران نزدیک به آیت‌الله خمینی به طیف انجمن حجتیه – که مصباح یزدی شاخص آن است- منتقل شود.