چنبره اصولگرایان بر کابینه روحانی

عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور دولت روحانی می شود. خبر به اندازه کافی غافلگیرکننده است. او نزدیک ترین مدیر اجرایی به علی لاریجانی محسوب می شود. هر جا رئیس مجلس رفته، رحمانی فضلی را با خودش برده، چه در صداوسیما، چه در شورای عالی امنیت ملی و چه در مجلس، ولی حالا قرار است نبض سیاسی کابینه حسن روحانی را در دست بگیرد. پیش از این نام علی یونسی، وزیر اطلاعات دولت خاتمی برای این سمت مطرح بود.

رحمانی فضلی اگرچه سابقه حضور در مجلس را دارد ولی چهره ای سیاسی نیست، جغرافیا خوانده، در حوزه رسانه، اجتماعی و اقتصادی کار کرده ولی حالا قرار است مهم ترین مسئولیت سیاسی دولت آینده را بر عهده گیرد. او برای گذشتن از سد مجلس هم مشکل چندانی ندارد و رای نمایندگان حامی رئیس مجلس نهم، حضورش در کابینه را تضمین می کند.

مهم ترین نکته درباره وزیر کشور، قدرت او در انتخاب استانداران است. علی لاریجانی اکنون در مجلس نهم، فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت را زیر چتر خویش دارد. این فراکسیون عمدتا از نمایندگان شهرستان ها تشکیل شده اند. نمایندگان تهران یا مستقل هستند یا اغلب جزو فراکسیون اصولگرایان به مدیریت حدادعادل هستند. حالا با انتخاب رحمانی فضلی، انتخاب استانداران هم به طور طبیعی مشمول چهره هایی می شود که رای مثبتی به علی لاریجانی هم دارند. در واقع نخستین دستاورد چنین انتخابی، گسترده تر کردن چتر سیاسی و اجرایی رئیس مجلس نهم در سطح کشور است. این انتخاب همچنین دست اصولگرایان سنتی برای حضور در بدنه دولت روحانی را باز می گذارد. اصلاح طلبان که اکنون در پست های بالادستی امیدی برای حضور یافتن در کابینه حسن روحانی ندارند، به احتمال زیاد پست های میانی را هم از دست خواهند داد.

اما رحمانی فضلی تنها چهره اصولگرای کابینه حسن روحانی نیست. علی جنتی، فرزند آیت الله جنتی هم حضورش در وزارت بسیار مهم فرهنگ و ارشاد قطعی شده و با توجه به نزدیکی او به علی لاریجانی، به نظر می رسد او هم مشکل چندانی برای رسیدن به وزارت ندارد. جنتی زمانی معاون بین الملل لاریجانی بوده است در وزارت ارشاد. اما به همان میزان که وزارت کشور در حوزه فعالیت احزاب اهمیت دارد، وزارت ارشاد هم در حوزه فعالیت رسانه ها مهم است. برای اصلاح طلبانی که این روزها سخن از بازگشت به عرصه مدنی به میان می آورند، به طور طبیعی احزاب و رسانه ها مهم ترین پایگاه هستند. پایگاه هایی که حالا مشخص نیست بتوانند مجوز فعال شدن شان را بگیرند. علی جنتی اگرچه گفته می شود تفکری متفاوت با پدرش دارد و از جمله حامیان هاشمی رفسنجانی محسوب می شود ولی باید دقت داشت که او حامی اصولگرای هاشمی است، نه حامی اصلاح طلب. کاندیدای اصلی اصلاح طلبان در این وزارتخانه، احمد مسجد جامعی بود.

سومین چهره نزدیک به علی لاریجانی اما محمد نهاوندیان است که از همان آغاز حضوری موثر در کابینه حسن روحانی داشت. او در جریان انتخابات، مسئول بخش اقتصادی ستاد علی اکبر ولایتی بود، همین مسئولیت را در سال 84، در ستاد علی لاریجانی داشت. یک سال پیش همین ایام نامش به عنوان کاندیدای مورد حمایت اصولگرایان سنتی برای کاندیداتوری شنیده می شد ولی چنین نشد و اکنون در مقام فرمانده اقتصادی کابینه دارد خودنمایی می کند.

اما حضور اصولگرایان در کابینه روحانی همچنان ادامه دارد. محسن قمی، عضو مجلس خبرگان رهبری است که سمت اصلی اش معاونت ارتباطات بین الملل دفتر علی خامنه ای، رهبر ایران است، نیز به عنوان مهم ترین گزینه وزارت اطلاعات محسوب می شود. کاندیدای معرفی شده برای این پست باید حتما تاییدیه خامنه ای را دریافت کند و برای محسن قمی که 8 سال است در دفتر خامنه ای مشغول به کار است، کار سختی نیست. یکی از ویژگی های دیگر محسن قمی این است که اکثر سمت هایش را با حکم خامنه ای دریافت کرده است: عضو هیات امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو شورای نمایندگان رهبری در دانشگاه‌ها. شهریور سال 88 هنگامی که هیات موسس دانشگاه آزاد برای جلسه ای از میرحسین موسوی دعوت کرد، محسن قمی که عضو هیات موسس دانشگاه هست با اعتراض شدید به این اقدام، اعلام کرد که موسوی صلاحیت حضور در چنین جلسه ای را ندارد. محسن قمی از سال 85 به عنوان یکی از منتخبان علی خامنه ای، وارد هیات موسس دانشگاه آزاد شد.

دیگر سمت مهم دولت آینده هم نصیب یک اصولگرا شده است. بر اساس گزارش های منتشرشده، همچنان محمد فروزنده، مهم ترین گزینه برای انتصاب به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی است. وی حانشین سعید جلیلی خواهد شد ولی مشخص نیست که مسئول پرونده هسته ای هم باشد. در روزهای اخیر گزارشی از احتمال انتقال پرونده هسته ای از دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی به وزارت امورخارجه مطرح شده و در این صورت، محمد جواد ظریف که کاندیدای اصلی روحانی برای بر عهده گرفتن دستگاه دیپلماسی است، مسئول این پرونده خواهد بود. معرفی ظریف البته با واکنش حامیان سعید جلیلی روبرو شده و سایت رجانیوز در گزارش مفصلی علیه ظریف، نسبت به بازگشت باند نیوریورکی ها به وزارت خارجه ایران هشدار داد و خواستار رای عدم اعتماد مجلس به ظریف شد.

دیگر چهره اصولگرای مهم کابینه اما احمد وحیدی است که نامش به عنوان گزینه وزیر دفاع شنیده می شود. پیش از این نام حسین علایی برای این سمت مطرح بود. سوابق وحیدی خیلی نیاز به بازخوانی ندارد. روزگاری فرمانده سپاه قدس بوده و در دولت احمدی نژاد هم وزیر دفاع بود. او از جمله مسئولان جمهوری اسلامی است که به درخواست دادگستری آرژانتین مبنی بر دخالت داشتن وی در انفجار مرکز آمیا، تحت تعقیب اینترپل قرار گرفت. در ماه های آخر دولت احمدی نژاد، ایران و آرژانتین توافق نامه ای برای تعیین تکلیف این پرونده امضا کردند.

به این فهرست می توانید نام حسینعلی امیری، عضو سابق شورای نگهبان را هم اضافه کنید که قرار است به عنوان وزیر دادگستری معرفی شود. وی در زمان شاهرودی، معاون وی و رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک بود و از جمله اصولگرایانی است که دشمن هاشمی محسوب نمی شوند.

به نظر می رسد هر چه به روزهای معرفی رسمی کابینه روحانی نزدیک می شویم، کمیت و کیفیت اصولگرایانه کابینه او افزایش می یابد و در صورت نهایی شدن این فهرست، بار اصولگرایانه کابینه به ویژه در حوزه سیاسی و فرهنگی، به شدت بالاتر از وجه اصلاح طلبانه آن خواهد بود، البته چرخش او به سمت اصولگرایان امر غیرمنتظره یا غیرقابل پیش بینی ای نبود ولی نه اینقدر زود و قوی.