هنرمند به همه تعلق دارد، مرز نمی شناسد. او نقش مهمی در جامعه بازی می کند. نمی گویم وظیفه ی هنرمند روشنگری است اما فرهنگ ساز بودن هنرمندان، بخصوص بازیگران را در یک جامعه نمیتوان کتمان کرد و به همین دلیل، آنها انتظاراتی را با خود به همراه می آورند.
بعید نیست این جملات بالا را در روزهای اخیر چندین بار خوانده باشید. الهام یعقوبیان در وبلاگ خودش از اکبر عبدی به خاطر حرفهایش در مراسم بزرگداشتی، که به قول خود عبدی در آن 'یک کلاسور سکه' به پاس زحماتش در عرصه بازیگری به او تقدیم شد، گله کرده. دلیل گله هم جایی در میانه حرفهای اکبر عبدی است که او شجاعت محمود احمدینژاد را در سخنرانیهای سازمان مللیاش تحسین میکند و او را 'جیگردار' میخواند، چرا که رئیس جمهور ایران در 'خونه جهودها' در سازمان ملل به آنها 'چیز' کرده بود. الهام یعقوبیان از اکبر عبدی گله میکند که : شما اخیرا در مراسم تجلیل از فرهیختگان و هنرمندان در تالار “وحدت” در میان صحبت هایتان با استفاده از واژه ی تحقیر آمیز “جود” (جهود) به جمعیتی از هم میهنانتان آگاهانه یا نا آگاهنه توهین کردید و خاطر بسیاری را آزردید.
بسیاری با الهام یعقوبیان همصدا شدند و این شکل گفتار عبدی را توهین آمیز خواندند و برخی هم در دفاع از او گفتند که 'جهود' همان 'یهودی' است و دلیلی برای ناراحتی وجود ندارد. ولی شاید مهمتر از استفاده آقای عبدی از کلمه 'جهود'، قسمتی در ادمه حرفهای اوست که میگوید: حالا همهشون هم بد نیستند، ولی... ما بعضیاشون رُ میگیم.
الهام یعقوبیان حق دارد که گله کند. کاربرد کلمه 'جهود' برای اشاره به یهودیان در دهههای اخیر همیشه کاربردی تحقیرآمیز داشته. همین نکته که در ادبیات رسمی و گفت و گوهای محترمانه از 'یهودی' استفاده میشود و جایگزینی آن به جای 'جهود'، خود تایید این نکته است که 'جهود' کاربردی متفاوت دارد.
اما اینجا ما سراغ همان قسمت دوم میرویم. دوباره میخوانیمش: حالا همهشون هم بد نیستند، ولی... ما بعضیاشون رُ میگیم.
تلاشی نیمبند برای تصحیح عبارتی که بیان شده و استفاده از قید 'ولی'. بعد از آن 'ولی' قرار بود چه بیاید؟ اکبر عبدی در اینجا آشکارا تلاش میکند نسبت به آن وجه پذیرفته شده اخلاق اجتماعی آگاه باشد. او هم میداند که جایی از حرف هایش ایراد دارد. او هم میداند که جمعی غیرمنصفانه بسته و بعضی چیزها را با بعضی چیزهای دیگر 'قاطی کرده'. شنوندگان او در هر دوباری که برایش کف میزنند به چه فکر میکنند؟ با کدام بخشهای حرف او موافقاند؟
خودبرتر بینی و اقلیت ستیزی پدیده تازهای نیست. تاریخ ساکنین این جرم شناور در کهکشان راه شیری پر است از کشتارهایی که از دل همین نگاه برآمده. راحت میشود جمع بست و گفت '...ها مردم عقب ماندهای هستند' ، '...ها همه وحشیاند' و یا '...ها کثیفاند' و یا حتی 'خدا نسل همه ...ها را از روی زمین بردارد'. به جای این سه نقطهها میتوانید گروههای قومی یا دینی را بگذارید. کاری ندارد. از کشوری به کشوری دیگر بروید و جای خالی را پر کنید. هر جا که بروید آدمهایی هستند که عین همین جملات را برای خطاب به گروهی از شهروندان استفاده کنند.
ولی نتیجه در همه جا یکی نیست. در صفحه 'درباره ما' در معرفی ایرانوایر گفتهایم:
انتخاب اکثریت دموکراسی می آورد و فرمانروایی اکثریت دیکتاتوری. اکثریت جهت حرکت را انتخاب می کند، ولی این جهت همیشه بهترین راه نیست. به حقوق اقلیت احترام بگذاریم، حقوقشان را به رسمیت بشناسیم و از آنها بیاموزیم.
نتیجه در جایی میتواند فرق کند - و تجربه بسیاری از کشورها گواه آن است - که شهروندانی مسئول و آگاه در برابر اقلیت ستیزیها ایستاده و دولتها را وادار کرده باشند تا ابزارهایی قانونی برای تضمین حفظ حقوق اقلیت بیاندیشند و وضع کنند.
جایی که در آن کسی نتواند بگوید: حالا همهشون هم بد نیستند، ولی...
الهام یعقوبیان در پایان نوشتهاش خطاب به اکبر عبدی میگوید: جناب عبدی، یک عمرهنرمندانه بازی کردید، دمی هم هنرمندانه زندگی کن!
ما هم میتوانیم.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر