فرامرز داور
«اکبر طبری»، مدیرکل امور مالی و رییس حوزه ریاست قوه قضاییه در دوره ۱۰ ساله «صادق آملی لاریجانی» در حال محاکمه به اتهام فساد گسترده مالی و سواستفاده از موقعیت خود در قوه قضاییه است.
«ابراهیم رئیسی» رییس جدید قوه قضاییه و شمار گستردهای از منصوبان او دستگیری طبری و محاکمهاش را نشان تحول بنیادی در قوه قضاییه و آغاز دوره جدیدی در آن اعلام میکنند. آیا محاکمه یکی از نزدیکان رییس قبلی قوه قضاییه از یک انقلاب و تحول قضایی خبر میدهد؟ جواب کوتاه یک نه قاطعانه است.
آنچه قوه قضاییه ایران را متحول میکند و به آن معنی «دادگستری عادل» میدهد ابتدا استقلال نهاد قضایی از قدرت سیاسی و نهادهای امنیتی و نظامی است و سپس وجود آیین و مقررات یک دادرسی عادلانه است که محاکمه بدون قرض سیاسی و انتقامگیری فردی و دخالتهای شخصی را تضمین میکند.
استقلال در قوه قضاییهای که رییس آن منصوب و تحت فرمان رهبر جمهوری اسلامی است و در سالهای اخیر تحت تسلط نهادهای امنیتی هم قرار گرفته بهکلی منتفی است و جای تردید ندارد.
ارزیابی پرونده اکبری طبری از هر زاویهای، نماد فساد گسترده و نظاماند در قوه قضاییه ایران است. «صادق آملی لاریجانی» پس از دستگیری طبری گفته بود که موارد اتهامی او را در زمانی که رییس قوه قضاییه بوده بررسی کرده و او را از تمامی اتهامات مبرا میداند. او در اطلاعیهای که بهطور رسمی از جایگاه رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام منتشر کرده بود وعده داده بود که در زمان دادگاه مشخص میشود که گفتههایش درباره طبری درست است.
نزدیک به یک سال پس از دستگیری، قوه قضاییه تحت ریاست ابراهیم رئیسی پروندهای سنگین علیه طبری تشکیل داد و او را به محاکمه کشانده است. از میان رییس فعلی و قبلی قوه قضاییه کدامیک درست نمیگوید؟ آیا صادق آملی لاریجانی از فساد مالی گسترده در نزدیکی خود بیخبر بوده یا مطلع بوده و تصمیم به بیگناه اعلام کردن طبری گرفته و خود از قدرتش سوءاستفاده کرده است؟ اگر طبری بیگناه باشد، ابراهیم رئیسی چرا با چنین فضاسازی گسترده درواقع علیه آملی لاریجانی وارد عمل شده است؟
هم ابراهیم رئیسی و هم صادق آملی لاریجانی از احتمالات جانشینی آیتالله «علی خامنهای» بهعنوان سومین رهبر جمهوری اسلامی ایران بودهاند. آیا رئیسی با طرح این پرونده رقیب خود را با یک پرونده مالی از میدان به در کرده است؟
تردیدی نیست که حتی اگر نیت رئیسی بدنام کردن صادق آملی لاریجانی در میان ارکان نظام نبوده، اینک این اتفاق رخ داده است. نام طبری به نام رییس سابق اش گره خورده و حالا در افکار عمومی و حتی در طیفی از سیاستمداران ایرانی این سوال مطرح است که نقش و مسئولیت لاریجانی در این فساد چیست و چرا نباید او را به پای میز محاکمه آورد.
پرونده طبری ازاینجهت بیش از آنکه تطهیر قوه قضاییه از فساد باشد، به تسویهحساب سیاسی بین رقبای جانشینی آقای خامنهای شباهت دارد.
این پرونده متهمان دیگری همچون قاضی فراری «غلامرضا منصوری»، بازپرس «بیژن قاسمزاده» دارد که از نظر ماهیت ارتباط مستقیمی با پرونده طبری ندارد. به نظر میرسد که اضافه کردن این افراد به پرونده صرفا با نیت حجیمتر کردن آن بوده است.
پرونده طبری در صورتی میتوانست نشانه تحول در قوه قضاییه باشد که ابتدا احکام و دستوراتی که توسط قاضی فراری غلامرضا منصوری و بازپرس بازداشتی بیژن قاسمزاده صادر شده بود، باطل و رییس قوه قضاییه دستور به رسیدگی مجدد به آن پروندهها میداد.
غلامرضا منصوری سرپرست دادسرای فرهنگ و رسانه، دادسرای مبارزه با زمینخواری و قاضی اجرای احکام بوده است و صدور دستور بازداشت شماری از روزنامهنگاران و پیگرد قضایی کارکنان دولت را صادر کرده است. بیژن قاسمزاده هم حکم معروف فیلتر شدن پیامرسان تلگرام را صادر کرد که البته در اصل قانونی بودن صدور این حکم توسط بازپرس تردید وجود داشت.
احکام و آرا صادرشده توسط این مقامهای ارشد قضایی که متهم به فساد مالی و دریافت رشوه هستند باطل یا مورد بازنگری قرار نگرفته است که نشانه دیگری مبنی بر نبود تحول واقعی در قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران است.
اما از همه نشانهها مهمتر و اساسیتر در رد شبهه تحول در قوه قضاییه، بیاعتنایی به آیین دادرسی کیفری است. این مقررات نهتنها در دوره ابراهیم رئیسی هیچ تغییری نکرده که با همه اشکالات فعلیاش حتی در دادگاه طبری هم که قوه قضاییه میخواسته آن را به مانور تحول تبدیل کند، رعایت نشده است.
در دادگاه اکبر طبری، قاضی به متهمی که میخواهد وکیلش از او دفاع میکند میگوید باید اول خودش حرف بزند و رویه او این است درصورتیکه استدلالی خلاف آییننامه دادرسی کیفری است یا در یکی از سادهترین موارد که حق پوشش و لباس است متهمان بازداشت شده این پرونده یکی با لباس زندان به جلسه دادگاه آورده و یکی همچون بازپرس قاسمزاده با لباس شخصی در جلسات حاضر میشود. به بیان دیگر حتی در رفتار شکلی با متهمان در صحن دادگاه، تبعیض وجود دارد.
محاکمه طبری نبرد مسند و قدرت بین دو نامزد احتمالی جانشینی آیتالله علی خامنهای و رهبری آینده جمهوری اسلامی است و بازتاب این نزاع قدرت را نباید حتی بهحساب تحول ظاهری در قوه قضاییه گذاشت.
مطالب مرتبط:
از سوال تاجزاده تا بازداشت اکبرطبری؛ از مرموزترین فرد قوه قضائیه چه میدانیم؟
محاکمه اکبر طبری و ۱۷ متهم دیگر
برخورد با فساد در جمهوری اسلامی؛ نمایش قوه قضاییه با کارگردانی ابراهیم رئیسی
فساد در قوه قضائیه به روایت رضا گلپور
راستیآزمایی اظهار نظر رییسی؛ آیا بانک مرکزی پیشگام مبارزه با فساد است؟
پرونده اکبر طبری؛ از جدال برای رهبری آینده تا پایان حلقه «امنیتیهای مازندرانی»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر