آیا به‌کار گیری کودکان برای کار در کارگاه خانوادگی قانونی است؟

سلام؛
در یک شهر کوچک، معلم هستم. در شهر ما یک کارگاه قالی‌بافی وجود دارد. صاحب این کارگاه، زن و بچه خود را در آن‌جا به کار گذاشته است. سه دختر دارد که همگی بین ۱۰ تا ۱۶ سال سن دارند. این بنده‌های خدا بعد از این که از مدرسه می‌آیند، تا شب مجبور هستند قالی‌بافی کنند. بچه‌های خیلی بااستعدادی هستند اما درس‌شان هر روز ضعیف‌تر می‌شود. قدشان هم رشد کافی ندارد و جزو قد کوتاه‌ترین بچه‌های مدرسه هستند. خیلی دلم برایشان می‌سوزد. با این دانش‌آموزهایم چند بار صحبت کردم، می‌گویند شرایط خیلی برایشان سخت است. یک روز پدرشان را به مدرسه خواستم که ایشان گفت وضعیت مالی خراب است و اگر کار نکنند، چه طور خرج‌شان را بدهم. می‌خواستم بدانم آیا کار کردن این بچه‌ها قانونا درست است؟

با سلام؛
گرچه بر اساس «قانون کار»، حداقل سن کار ۱۵ سال است و افراد بین ۱۵ تا ۱۸ سال هم فقط با مجوز سازمان تامین اجتماعی پس از آزمایش پزشکی می‌توانند کار کنند اما این مقرره شامل کارگاه‌های خانوادگی نمی‌شود. ماده ۱۸۸ قانون کار تصریح می‌کند: «کارگران کارگاه‌های خانوادگی که انجام کار آن‌ها منحصرا توسط صاحب کار و همسر و خویشاوندان نسبی درجه یک از طبقه اول وی انجام می‌شود، مشمول مقررات این قانون نخواهند بود.»

اگر در این کارگاه صرفا خانم و بچه‌های سرپرست کارگاه کار می‌کنند، متاسفانه نمی‌توان کاری کرد. این امر، نقدی جدی به قانون کار است که زمینه استثمار اقتصادی کودک را توسط والدین فراهم می‌کند. با این حال، بر اساس «قانون حمایت از کودکان و نوجوانان»، نادیده گرفتن عمدی سلامت کودکان یا نوجوانان و بی‌توجهی به وضعیت تحصیلی آن‌ها جرم است. بنابراین بهتر است با یک لایحه و ذکر این که پدر این دانش‌آموزان باعث افت درسی آن‌ها و ضربه روحی به آن‌ها شده است، تقاضای تعقیب کیفری کنید. موفق باشید!