۴۲۰۰ کرون جریمه برای ممانعت از اخراج یک پناه‌جو

آیدا قجر

«الین ارسون»، دختر سوئدی که در سال ۲۰۱۸ مانع از اخراج یک پناه‌جوی افغانستانی به کشورش شده بود، حالا در دادگاه به پرداخت جریمه‌ جهار هزار و۲۰۰ کرونی محکوم شده است.
او در آن زمان با خریدن بلیت، به داخل هواپیما رفته و از نشستن روی صندلی خودداری کرده بود. الین تمام این ماجرا را به شکل زنده در فیس‌بوک خود پخش کرد. در نتیجه این اقدام او، موجی به پا خاست علیه اخراج پناه‌جویان.

اما هم آن پناه‌جو از سوئد اخراج شد و هم حالا در دادگاه دوم، الین ارسون به پرداخت جریمه نقدی محکوم شده است.

طی یک‌سال گذشته، بسیاری از پناه‌جویان افغانستانی از کشورهای مختلف، به ویژه آلمان، در گروه‌های چندین نفره به افغانستان بازگردانده می‌شوند. این در حالی‌ است که پرشمارترین پناه‌جویان را در سراسر اروپا در حال حاضر افغانستانی‌ها تشکیل می‌دهند؛ آن‌ها در شرایطی بازگردانده می‌شوند که به کشورشان به نوعی درگیر جنگ داخلی و ناامنی است.

۲۳ جولای ۲۰۱۸ بود که هواپیمای شرکت «ترکیش ایرویز» قرار بود یک پناه‌جوی افغانستانی را به کشورش بازگرداند. ارسون پیش‌تر می‌دانست که قرار است این اتفاق بیفتد. او با خریدن بلیت، به داخل هواپیما رفت و با پناه‌جوی دیگری مواجه شد که او نیز قرار بود بازگردانده شود. پناه‌جویی که ارسین به دنبال او بود، در آن هواپیما حضور نداشت. اگرچه او توانست جلوی این اقدام را در آن زمان بگیرد اما بعد هر دو پناه‌جوی افغانستانی به کشورشان بازگردانده شدند.

الین ۲۱ ساله در هواپیما دوربین موبایل خود را روشن کرد و برای مخاطبانش در فیس‌بوک گفت: «در این هواپیما کسی نشسته است که قرار است به افغانستان اخراج شود. آن‌جا جنگ جریان دارد و او شاید آن‌جا کشته شود. من هرکاری از دستم برمی‌آید، انجام می‌دهم تا زندگی او را نجات دهم.»

تاخیر در حرکت هواپیما اما صدای ده‌ها مسافر دیگر را درآورد. برخی ایستاده و گروهی نشسته، شاهد ممانعت الین از اخراج آن پناه‌جو بودند. یکی از مسافران سعی کرد دوربین را از دستان الین درآورد که موفق نشد و سرانجام کاپیتان تصمیم گرفت هر دو مسافر را از هواپیما خارج کند.

اما کم‌تر از یک‌سال بعد، دادگاهی در شهر گوتنبرگ سوئد برگزار شد. چهارم فوریه ۲۰۱۹، الین در دادگاهی حضور یافت که شاکیان آن، افرادی حقیقی بودند که ویدیوی او را مشاهده کرده بودند.

الین محصل دانشگاه در رشته مددکاری اجتماعی است. بنا بر گزارش‌های منتشر شده، او گفته که در خانواده‌ای سوسیال دموکرات بزرگ شده و همواره نسبت به تبعیض‌های نژادی و اجتماعی حساس بوده است. این دختر جوان در دادگاه به خاطر نقض قانون هوانوردی، به پرداخت ۲۹۰ یورو جریمه محکوم شد. بعد دادگاه تجدیدنظر این حکم را لغو کرد.

حالا وکیل الین ارسون می‌خواهد علیه حکم دادگاه جدید که در امروز (ششم نوامبر۲۰۱۹) برگزار شد و او را به پرداخت جریمه‌ای معادل با ۴۳۶ دلار محکوم کرده است، اعتراض کند و تجدیدنظر بخواهد. الین هم معتقد است که با ممانعت از اخراج آن پناه‌جو، جرمی مرتکب نشده است بلکه از نظر او، بازگرداندن پناه‌جویان افغانستانی به کشورشان می‌تواند به مفهوم مرگ آن‌ها باشد. الین بارها اعلام کرده که هرگز از اقدام خود پشیمان نشده است.

در سال گذشته بارها هواپیماهای مختلف، پناه‌جویان افغانستانی را به کشورشان بازگردانده‌اند. در برخی موارد، پناه‌جویان پس از رسیدن به افغانستان، اقدام به خودکشی کرده‌ و در چند نمونه، جان خود را از دست داده‌اند. از سوی دیگر، بسیاری از این پناه‌جویان که به افغانستان بازگردانده می‌شوند، پس از مدتی، دوباره تلاش می‌کنند تا خود را به اروپا برسانند.

در پی محکومیت الین در دادگاه نخست، در همان ماه فوریه سال جاری میلادی، گروهی از افغانستانی‌ها فراخوان دادند که حاضرند مبلغ جریمه را جمع‌آوری و پرداخت کنند.
«محمد هارون ولی‌زاده»، از کاربران فیس‌بوک که آماده پرداخت این جریمه نقدی شده، به رسانه‌ها گفته بود: «او بدون آن‌که بداند این پناه‌جو از کدام دین و مذهب است، فقط انسانیت را در نظر گرفته و مانع از اخراج او شده است. من هم به عنوان یک انسان مسوولیت دارم تا این جریمه را پرداخت کنم.»

اگرچه مبلغ جریمه بالا نبود اما صدها افغانستانی در هم‌بستگی با الین ارسون، اعلام آمادگی کرده بودند که حاضر به پرداخت این جریمه هستند. در آن زمان مطرح شده بود که ممکن است الین برای مدت شش ماه هم زندانی شود.

حالا دادگاه دوم برگزار شده و او را محکوم کرده است. هنوز معلوم نیست سرنوشت الین و اقدام او برای نجات جان پناه‌جویی که بالاخره هم به کشورش بازگردانده شد، چه می‌شود. اما در ماه‌های اخیر بازگرداندن پناه‌جویان افغانستانی به کشورشان، به ویژه در آلمان، خبرساز شده است. هر هفته هواپیمایی به مقصد کابل حرکت می‌کند که حامل ده‌ها پناه‌جویی است که درخواست پناهندگی‌ آن‌ها در آلمان رد شده است.

سازمان حقوق بشری «پروازول» در حال حاضر مشغول به رایزنی و انتقاد از اخراج پناه‌جویان است. «گونتر بورکهارت»، مدیر اجرایی این سازمان حامی پناه‌جویان به تازگی گفته است: «بازگرداندن سرسختانه و هر ماهه پناه‌جویان به افغانستان، حیرت‌آور است.» آخرین هواپیمایی که به مقصد کابل، آلمان را ترک کرد، بیست و نهمین پروازی بود که پناه‌جویان را به کشورشان بازمی‌گرداند. این در حالی‌ است که به گزارش سازمان ملل متحد، شمار تلفات داخلی افغانستان به اوج خود رسیده است. از جولای تا سپتامبر سال جاری، دست‌کم هزار و ۱۷۴ شهروند غیرنظامی در افغانستان کشته و سه هزار و۱۳۹ نفر دیگر زخمی شده‌اند.

هم‌زمان با افزایش بازگرداندن پناه‌جویان افغانستانی، شمار پناه‌جویان دیگر ملیت‌ها که به کشورهای مختلف بازگردانده می‌شوند هم بالا رفته است. بسیاری از پناه‌جویان که به مقصد انتخابی خود می‌رسند، به خاطر داشتن اثر انگشت در کشوری دیگر در اتحادیه اروپا، بعد از آن‌که ماه‌ها در مقصدشان معطل مانده‌اند، بازگردانده می‌شوند. بنا بر «قانون دوبلین»، پناه‌جویان باید به اولین کشور امنی که می‌رسند، درخواست پناهندگی خود را ارایه دهند.

در پایان تابستان ۲۰۱۸، اتحادیه اروپا تصویب کرد که پناه‌جویان حق انتخاب مقصد ندارند و این کشورهای اروپایی هستند که با سهمیه‌بندی آن‌ها و استناد به قوانینی چون دوبلین، مقصد پناه‌جویان را انتخاب می‌کنند.

در کنار تمام این قوانین، در بسیاری از کشورهای اروپایی، کمک کردن به پناه‌جویان جرم شناخته می‌شود؛ به عنوان نمونه، ایتالیا تصویب کرده است که اگر قایق‌ها و کشتی‌های نجات در دریا، پناه‌جویان را نجات دهند، مبالغ هنگفتی جریمه خواهند شد. از سوی دیگر، قایق یا کشتی آن‌ها هم توسط دولت ضبط می‌شود.

در نمونه‌ای دیگر، تنها نیروهای امدادگر با مجوز رسمی هستند که می‌توانند پناه‌جویان را از دریای یونان نجات دهند و اگر شهروندی آن‌ها را از آب بگیرد، می‌تواند به دست داشتن در پروسه قاچاق انسان متهم شود.

محکومیت جدید الین ارسون هم به نظر می‌رسد که در راستای تشدید مواضع و قوانین اروپایی‌ها علیه پناه‌جویان به بهانه مبارزه با قاچاق انسان است تا بلکه محکومیت او بسیاری از شهروندان کشورهای مختلف را از کمک به پناه‌جویان اخراجی باز دارد.

شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفاً شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: info@iranwire.com

مطالب مرتبط:

حکومت جدید یونان؛ سخت‌گیری‌های بیشتر علیه پناه‌جویان و قاچاق انسان

افزایش مهاجران غیرقانونی از سمت ترکیه به اروپا؛ پیشنهاد تازه برای مقابله با قاچاق انسان

دوازده پناهجوی دیگر در دریای اژه غرق شدند

۷ پناه‌جوی دیگر در مسیر قاچاق انسان جان باختند

نشست وزیران اتحادیه اروپا پیرامون پناه‌جویان بی‌نتیجه ماند

احتمال دیپورت ۵۰ پناه‌جوی تازه‌وارد ایرانی و عراقی از بریتانیا