(درسی برای تهران؟)
طی ده روز گذشته دو اتفاق کمسابقه در قلمرو روسیه و چین قدرت ولو نه چندان بالای جامعه مدنی در این دو کشور را به نمایش گذاشت و نشان داد که حکمرانی بیاعتنا به خواست و حساسیت عمومی بیش از پیش مشکل میشود، شاید که پوتین و شی جین پینگ ماجرا را در بیشکک و دوشنبه برای حسن روحانی هم روایت کرده باشند تا او هم در تهران به گوش بالاترها برساند که ...
• ایوان گلونوف، خبرنگار تحقیقی و افشاگر و در عین حال نه چندان شناختهشده که از جمله فساد در دستگاه اداری شهر مسکو را برملا کرده روز ۱۶ خرداد در مسکو، به اتهام داشتن مواد مخدر توسط پلیس بازداشت شد. او در تحقیق آخرش روی زد و بند و فساد در شهرداری و ارتباط آن با باندهای مختلف بر سر درآمدهای ناشی از فروش قبر و هزینههای کفن و دفن متمرکز شده بود.
روز جمعه که خبر رسانهای شد، موجی بیسابقه از همبستگی با گلونوف کمتر شناختهشده به راه افتاد و در اولین روز هفته (دوشنبه) سه روزنامه پرتیراژ و در عین حال رقیب در روسیه با این تیتر بزرگ در صفحه اول منتشر شدند: ما همه گلونوف هستیم. بیانیه مشترک هر سه روزنامه هم حاوی این خواست بود که در چارچوب رعایت قانونمندی که به بلوغ جامعه روسیه در پیگیری حقوق خود هم کمک میکند انگیزهها و روش وزارت کشور در بازداشت گلونوف به دقت بررسی شود. ۱۴۰ هزار نفر هم تا ظهر جمعه طوماری آنلاینی را امضا کردند که مطالبه اصلی آن آزادی گولونف بود.
فشار افکار عمومی سبب شد که دسترسی گلونوف به وکیل سریعتر انجام شود و نیز بتواند از ضرب و شتم خود خبر دهد و پزشکان مستقل او را معاینه کنند و بر مدعایش مهر تایید بزنند. گلونوف داشتن مواد مخدر را هم تکذیب کرد و از تلاش ماموران انتظامی برای جاسازی این مواد در کوله پشتیاش خبر داد. عکسهایی هم که ماموران تحقیق مدعی بودند از خانه گلونوف گرفتهاند و مواد مخدر را در این خانه نشان میداد بعدا به اذعان خود مقامات نیروهای انتظامی معلوم شد که مربوط به مکانی دیگر بودهاند.
القصه دادگاه خواست دادستان برای ادامه بازداشت گولونف را نپذیرفت و به حبس خانگی او رای داد. ولی ادامه همبستگیها و عدم هماهنگی همه ارگانهای قدرت که حتی سردبیر رسانه قدر نزدیک به کرملین (راشیا تودی) را هم به حمایت از آزادی گلونوف کشاند مسئله را تا کاخ کرملین هم کشاند و نهایتا یک روز بعد (سهشنبه) با ملغیشدن همه اتهامها علیه گلونوف، آزادی او رقم خورد.
هم دو پلیس دستاندرکار ماجرا از کار برکنار شدند و هم پوتین شخصا رئیس دایره مبارزه با مواد مخدر روسیه و رئیس پلیس غرب مسکو را از کار برکنار کرد. با این همه روز چهارشنبه، پلیس تظاهرات حامیان گولونف که به رغم ازادی او لغو نشد را با برخورد و بازداشت برهم زد. همان روز ولی که روز ملی روسیه و روز اعطای نشان ملی کشور از سوی پوتین به هنرمندان و دانشمندان روسیه بود، دختر یکی از پیانیستهای معروف روسیه با تیشرتی که بر آن «من هم ایوان گولونف هستم» نقش بسته بود، یک ساعت و نیمی در ردیف اول روبروی پوتین نشسته بود...
با ربط یا بیربط به ماجرای گولونف دوما (مجلس) هم دستاندرکار تصویب قانونی شده که به موجب آن از شدت مجازات داشتن و مصرف مواد مخدر مادام که برای خرید و فروش و کسب سود نباشد کاسته میشود. ۱۴۰ هزار زندانی روسیه (یک سوم کل زندانیها) زندانیان مربوط به مواد مخدر هستند.
در مجموع جامعه روسیه، ولو که هنوز در مقیاسی نه چندان بزرگ، بیآن که به دنبال تغییرات کلان سیاسی باشد، بیش از پیش به مسائل بومی و محلی خود اهمیت میدهد و به میدان میآید و بیاعتناییها یا برخورد بعضا خشن پلیس هم بازدارندهاش نیست. همین چندی پیش در یاکاتارینبورگ، شهر بزرگ منطقه اورال مردم پس از اعتراضی پیگیر مانع از آن شدند که ارباب کلیسا که حالا با دولت ارتباط تنگاتنگی پیدا کردهاند بتوانند یک پارک عمومی را به کلیسا بدل کنند. در شهری در شمال روسیه نیز مردم با مقاومت مانع از آن شدند که محلی برای مدفن زباله مسکو در کنار شهرشان ساخته شود....
• تا آنجا که به چین برمیگردد ظرف یکی دو هفته اخیر تظاهرات گستردهای در هنگ کنگ علیه تصویب قانونی برای استرداد متهمان و مظنونان به دولت چین جریان داشت. واهمه مخالفان از این بود که این قانون امکان لازم را به دولت پکن بدهد که نه صرفا متهمان حوزه بزهکاری و جنایت و ... بلکه مخالفان سیاسی که به هر حال در هنگکنگ مصونیت بیشتری در قیاس با داخل چین دارند را نیز شامل شود.
بریتانیا در سال ۱۹۹۷، هنگ کنگ را که مستعمرهاش بود با فرمول «یک کشور - دو نظام» به صاحب اصلیاش یعنی چین برگرداند. بر پایه توافق بین بریتانیا و چین، قرار است هنگ کنگ تا سال ۲۰۴۷ از درجه بالایی از خودمختاری برخوردار باشد. بخشهایی از مردم هنگکنگ حساسیت و نگرانی بارزی دارند که آزادیهای بیشتر در این بندر در قیاس با کشور مادر (چین) به تدریج کاهش یابد و سال ۲۰۴۷ بیش از آن که چین جامعهای بازتر شده باشد، هنگکنگ به سوی انسداد سوق یافته باشد.
القصه رهبر هنگکنگ امروز (شنبه) نهایتا با عقبنشینی در مقابل موج گسترده اعتراضات که تا یک میلیون نفر (یک هفتم جمعیت جزیره) را به خیابان آورد امروز بدون پسگرفتن لایحه بحث و بررسی در باره آن را به حال تعلیق درآورد. این یکی از مهمترین عقبنشینیها خانم کری لام، رهبر هنگ کنگ پس از بازگشت حاکمیت هنگکنگ به چین تلقی میشود.
لام قول داد که برای گامهای بعدی پس از رایزنی با جناحهای مختلف تصمیمگیری خواهد شد.
دولت چین گرچه سعی زیادی داشته که از بازتاب اعتراضات در هنگ کنگ در درون کشور جلوگیری کند ولی از طرفی هم، هم با مشکل کثرت جمعیت معترض در هنگ کنگ و حساسبت نقض توافق سال ۱۹۹۷ روبرو بوده که به جای اعمال خشونت و سرسختی مدارا کرده است و از طرفی هم با مدعایی که نسبت به حاکمیت تایوان دارد و در آنجا هم نسخه مشابه هنگ کنگ ( یک کشور، دو نظام) را پیشنهاد میکند و طبیعی است که هر گونه سرسختی در هنگ کنگ مدعای آن را پوچ و دروغین جلوه میدهد.
در مجموع این هفته هفته پیروزی نسبتا قابل اعتنا برای جامعه مدنی روسیه و بخشی از جامعه چین بود که تبعا سایر نقاط چین هم دیر یا زود از آن بیخبر و غیرمتاثر نمیمانند.
•عقبنشینی در برابر بازداشت گلونوف را در غرب بعضا سعی کردهاند به مراسم اعطای جایزه در روز ملی روسیه و تلاش کرملین برای برگزاری بیحاشیه این مراسم و یا به پرسش و پاسخ بزرگ سالانه پوتین با شهروندان روسیه در تلویزیون این کشور در ۵ روز دیگر نسبت دهند، نوعی از ارزیابی که شاید به قدرتگیری ولو تدریجی جامعه مدنی روسیه و تاثیرپذیری دستگاه رهبری کشور از این تحرکات و فعل و انفعالات اجتماعی بیاعتناست، همان تاثیرپذیری که در تهران هنوز چندان محسوس نیست، از جمله تاثیرپذیری از نارضایتیها از سیاست خارجی موجود و ضرر و زیان آن برای کل جامعه تا مسائل خردتری مانند وارونهکردن ماجرای اعتراض به راننده اسنپ یا تشویق مردم به جاسوسی از یکدیگر بر سر حجاب و ... که اثری از تاثیرپذیری هسته سخت قدرت از مقاومت و اعتراض اجتماعی ۴۰ ساله کمتر در آن دیده میشود. ولی این هسته هم با توجه به آنچه که زیر پوست جامعه و بعضا در عیان جریان دارد، ولو برای بقای خود هم که شده نهایتا جز تاثیرپذیری و واکنش به نارضایتی و گرایشها و مطالبات جامعه راه دیگری ندارد، همین حالا هم البته دیر شده ...
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر