داستان عجیب حنا، دختری در تیم هندبال استرالیا

نام «مالکوم مانسی» را استرالیایی‌ها بارها شنیده بودند. عضو تیم باشگاهی «کانبرا» و تیم ملی هندبال کشورشان که تقریبا شباهتی به برادران استکی در تیم ملی هندبال مردان ایران داشت. با ۱۸۸ سانتی‌متر قد و بیش از ۱۰۰ کیلو وزن، یکی از تخریب‌گرهای دیوار دفاعی حریفان آسیایی بود.  

اما تصمیم گرفت جنسیتش را تغییر دهد. از سال ۲۰۱۵ تزریق هورمون را آغاز کرد و زمستان سال ۲۰۱۶ با عمل جراحی از مرد، به زن تغییر جنسیت داد. این جابجایی جنسیتی، او را پس از ۸ سال عضویت در تیم باشگاهی کانبرا و بیش از ۵ سال عضویت در تیم ملی هندبال مردان استرالیا کنار گذاشت.

داستان دخترانی که مرد می‌شوند و مردانی که زن، نه فقط در ایران و خاورمیانه و آسیا که در سطح ورزش جهان همواره یک معمای بزرگ بوده و هست. کمیته بین المللی المپیک هنوز موفق به حل و فصل درست معمای چگونگی حضور آنها در ورزش قهرمانی نشده. به همین دلیل بود که سال ۲۰۱۵ و میان دو رویداد بزرگ جهانی که برزیل میزبانش بود، کمیته بین المللی المپیک اقدام به برگزاری یک دوره کارگاه ویژه در ریودوژانیرو کرد. مهمترین دلیل هم جنبش‌هایی بود که از سال ۲۰۰۷ میلادی آغاز شد.

نام «کاستر سمانیا» همه را به یاد اشک‌هایش در همان سال ۲۰۰۷ میلادی می‌اندازد؛ وقتی‌که فقط ۱۸ سال سن داشت و قهرمان دو ۸۰۰ متر زنان جهان شد. اول پرچم کشورش (افریقای جنوبی) را روی دوش انداخت و دور افتخار زد، بعد با مدال طلا روی سکوی اول ایستاد و ساعاتی بعد با همان مدال اشک ریخت. رقیبانش اعتراض کرده بودند که باید او را مورد آزمایش ژنتیکی قرار دهند. شکایت قبول شد. او نه زن بود و نه مرد. یک دوجنسی بود که باید مدال طلا را پس می‌داد.

کاستر سمانیا را چند عکس، ترکیب صورت، عضلات بدن و صدای کلفت به دردسر انداخت؛ درست مانند دختران فوتبالیست ایرانی. مشابه همین اتفاقی که امروز در رقابت‌های قهرمانی هندبال آسیا افتاده یا طی ماه‌‌های اخیر در کشتی بانوان شنیدیم.

اما کمیته بین المللی المپیک با همکاری انجمن روزنامه نگاران ورزشی۱۰ دختر فعال روزنامه‌نگاری از سراسر جهان را انتخاب می‌کند که «شکوفه موسوی» تنها برگزیده ایرانی بود. بعد از جام جهانی فوتبال در برزیل، کمپین«Discover Football» در ریودوژانیرو برگزار می‌شود. مهم‌ترین سؤال این است: «آیا موافق حضور دوجنسی‌ها و هم‎جنس گراها در ورزش هستید؟» خبرنگاران فعال حوزه ورزش بانوان به بیش از صد سؤال که در مورد حضور هم‎جنس گراها و دوجنسی‌ها در ورزش بود، پاسخ می‌دهند. اما هنوز کمیته بین‌المللی المپیک هیچ تغییری در نظر خود نداده است. ورزش به دو بخش تقسیم می‌شود؛ مردان و زنان! حتی در مورد حضور مردان و زنانی که تغییر جنسیت داده‌اند هم ابهاماتی وجود دارد.

نمونه آشکار همین مالکوم مانسی است. او را از سال ۲۰۱۶ با نام «حنا مانسی» می‌شناسند. برجستگی‌های بندش نشان می‌دهد که هورمن‌های تزریق شده به خوبی عمل کرده و او حالا باید از حقوق شهروندی یک زن در سطح جهان برخوردار باشد. نخستین خواسته‌‌اش حضور در تیم فوتبال آمریکایی زنان استرالیا بود. او یکی از رویاهایش پس از تغییر جنسیت را حضور در این رشته زنان کشورش دانست که البته کمیته بین‌المللی المپیک سدی بر سر رویایش شد.

اکتبر سال ۲۰۱۷ «کریس رایرک» نخستین مربی حنا در تیم فوتبال باشگاهی زنان، از موج اعتراضاتی که به حضور او در فوتبال آمریکایی زنان شده شگفت زده شد و به سایت «بریزبین تایمز» گفت: «او بزرگ است و قدرتمند؛ بله بسیار قدرتمند. اما او کسی را در زمین فوتبال نکشته. این که زنی قدرتمند باشد جرم نیست. به او اجازه بدهید به فوتبالش ادامه دهد.» اما درخواست مربی، برای ادامه حیات حنا چندان مفید نبود.

قوانین کمیته بین المللی المپیک میزان مشخصی از هورمون و تستوسترون زنانه یا مردانه برای حضور در رقابت‌های رسمی تعیین کرده است. این کمیته دسامبر سال ۲۰۱۷ اعلام می‌کند آزمایش‌هایی که از حنا مانسی صورت گرفته نشان می‌دهد او هنوز آماده حضور در رقابت‌های رسمی فوتبال زنان نیست. حنا فوتبال آمریکایی را رها کرد، دوباره به سمت هندبال برگشت.

حالا «دیلی وایر» با شگفتی از حضور متفاوت حنا در دو رقابت زنان و مردان طی دو سال نوشته است. سال ۲۰۱۶ در رقابت‌های قهرمانی مردان استرالیا حضور داشت و سال ۲۰۱۸ در تیم زنان استرالیا جنگید. شاید بیش از آن‌که عجیب باشد، ساختارشکنانه باشد و شبیه به نوعی صف شکنی.

حنا مقابل قزاقستان و ژاپن درخشش قابل توجی داشت. او مقابل ایران هم قرار گرفت. چهار گل استرالیا در پیروزی ۲۹ بر ۲۴ مقابل ایران را حنا مانسی به ثمر رساند. دیلی وایر نوشته است که او مهندسی بازی استرالیا در بازی‌های قبلی را هم برعهده داشت. چین، کره‌جنوبی، ژاپن و قزاقستان به نیمه نهایی این رقابت‌ها رسیده بودند. ایران و استرالیا برای عنوان پنجمی رقابت می‌کردند و البته استرالیا با پیروزی مقابل زنان ایران به این عنوان در آسیا دست یافت.

حالا اعتراضات هم آرام آرام آغاز شده است. فدراسیون هندبال نمی‌خواهد اعتراضاتش را علنی کند، چون ترس از گلایه دلواپسان داخلی دارد. دلواپس‌هایی که احتمالا برخورد بدن زنان هندبالیست ایرانی و حنا مانسی را گناه شرعی خواهند خواند و فدراسیون ایران را زیر منگنه می‌گذارند. اما معدود رسانه‌هایی در فضای مجازی خواستار رسیدگی به چرایی حضور مانسی در تیم هندبال زنان این کشور شده‌اند. استدلال‌شان این است که اگر هورمن‌های حنا برای فوتبال آمریکایی مناسب نیست، پس قاعدتا او نمی‌تواند در تیم هندبال زنان کشورش هم بازی کند.

داستان حنا، داستان پیچیده تمام زنان و مردانی است که یا تغییر جنسیت می‌دهند یا ترنس و همجنسگرا هستند. کمیته بین المللی المپیک با وجود پایبندی‌اش به شعارهای برابری هنوز موفق به پیدا کردن راه حل‌هایی قطعی برای حضور این قشر از جامعه جهانی نشده و شاید پیدا کردن راه حل بیش از برگزاری چند کارگاه و نظرسنجی به درازا بکشد.