محمدرضا حاج‌رستم بگلو؛ باید جهانی اندیشید و بومی عمل کرد

بخش دوم

محمد تنگستانی

در اولین بخش از این گفت‌وگو محمدرضا حاج‌رستم بگلو شاعر چهل و چهار ساله گفت: « مردم، در نقاط مختلف ایران، بعنوان مثال رقص‌های محلی خود را ولو در خفا حفظ کرده‌اند حتی به قیمت ستیز‌های گاه و بیگاه با عوامل مسلح انتظامی و امنیتی... همین که هنوز صدا‌های  درخشان موسیقی از خراسان و خوزستان و نوای دلنواز تنبور کردستان بگوش می‌رسد و به هر بهانه‌ای  شاهد رقص‌های زیبای آذربایجانی و ملاحت بازیگری و خنیاگری طبرستان و دیلمان هستیم و چشمه سوارکاری  دشت مغان و ترکمنستان هنوز نخشکیده و طنز اصفهانی و  رندانگی شیرازی در نهاد جامعه جاریست جای امید دارد. اگرچه باید تاکید کنم اینها به بهای گزافی زنده مانده‌اند و مردم درین راه از جان و جیب و امنیت خود برای حفظ این میراث مایه گذاشته‌اند ، با نگاهی به حوادث غیر مترقبه مثل زلزله و سیل  که دولت با تمام ثروت به یغما برده و مالیات‌های اخذ کرده، می‌بینیم کنار می‌ایستد و مردم خودشان به یاری هم‌وطنان‌ آسیب دیده می‌روند، عرصه فرهنگ و هنر بومی نیز به همین شکل است مضاف بر آنکه در هنر دولت و حاکمیت کنار نمی ایستد ،بلکه با تمام توان و ثروت و  اسلحه و .... می‌کوشد تا این قابلیت‌های بومی را از بین ببرد و همانطور که گفتید به افتضاح اسلامیزه کردن آنهم به طریق بدعت رافضی بکشد».

در ادامه دومین بخش از این گفت‌وگو را می‌خوانید:

برخی از هنرمندان و شاعران جوان بر این باور هستند که باید از شهرها و روستای خوب  به تهران مهاجرت کنند تا بتوانند دیده شوند و در رسانه‌ها و هنر امروز جایگاهی پیدا کنند. نظر شما نسبت به این نگرش چیست؟

• حقیقت ماجرا این است که این امر الزامی ندارد و در همه موارد صادق نیست. با توجه به امکاناتی مانند شبکه‌های اجتماعی و بهره‌گیری از فواید عصر انفورماتیک، قاعدتا این سد و تابو (نیاز به بودن در مرکزیت) باید شکسته شود. اما متاسفانه با توجه به اینکه سیستم ما از مدرنیته فقط امکانات آنرا دارد و نه  فرهنگ آنرا، می‌توانم بگویم این مساله بخصوص با وجود جریانات رانت‌گرا در ایران هنوز موثر است. اجازه بدهید مساله مهمی را به نسل نوباوه  گوش‌زد کنم: « عزیزان تجربه تاریخی در جهان نشان می‌دهد که آرتیست برای جهانی شدن از مسیر عملکرد بومی بیشتر نتیجه می‌گیرد». مساله این است که در دنیای امروز اگر ما بخواهیم با تفکر بومی و محدود خود در عرصه جهانی ظهور کنیم. ولو اینکه این موفقیت را به کمک رسانه و دیگر امکانات  تبلیغی بدست آوریم، تنها دستاورد واقعی شهرتی کذایی و زود گذر خواهد بود که تاریخ هنر جهان با سختگیری بی‌رحمانه آنرا قضاوت خواهد کرد.
  اگر بجای بهره وری از صِرفِ رسانه و تبلیغ اینتر‌نتی، از امکانات آن برای دسترسی به  بدنه علمِ جهانی و هنر استاندارد استفاده کنیم و تبدیل به یک اندیشمند عصر حاضر گردیم و بخاطر تبحر خود درموقعیت‌های بومی، عملکردی بومی داشته باشیم بی‌شک جهانی خواهیم شد و البته مثمر ثمر. باید جهانی اندیشید و بومی عمل کرد که مسیر برعکس آن  بندرت به نتیجه مطلوب و استخوان‌دار می‌رسد.

یکی ازشاعران شناخته شده در ادبیات ایران امروز محسوب می‌شوید. چگونه شعر و شخصیت شما به جامعه معرفی شد؟

• در دوره دبیرستان و دانشجویی در شهرستان زندگی می‌کردم و ابتدا با حضور در عرصه مطبوعات محلی و بعد کشوری کم‌کم رسمیت بیشتری برای خودم دست و پا کردم و در دوره دانشجویی هم حوزه  این فعالیت ها گسترده‌تر شد .در نهایت مهاجرت دوباره‌ام به تهران و کرج و حضور مستمر در محافل رسمی و آشنایی با مراکز و افراد برجسته تاثیر بسیار زیادی در روند کاری من داشت، اما این را باید اضافه کنم این اتفاق را مدیون روحیه حاکم ستیزی و اعتراضی و زیر بار سانسور نرفتن خود می‌دانم. اعتبار و رسمیت کنونی خود را مدیون سرسختی‌ها و چاپ‌های زیر زمینی و سماجت بر مسیر خود ولو به بهای زندان و شکنجه می‌دانم.

یک غزل از محمدرضا حاج‌رستم بگلو :

بگو : اجّی ، بگــو از شانه هایـم دربیاید پر!

بگو: مجّی، مبدّل شو به یک پروانه و بپر!

بگو: پروانه پر! من می نشینم روی انگشتت

بگو: هـر دانه انگشت از من از پروانه انگشتر

بگو: اجّی ، بگو صحرا شود بلوار رستاخیز!

در آن پروانه را دور سر آهــو بـه  رقص آور

بگو: مجّی، خیابان مـــؤذن را بیــــابان کن

_بیابان را که مه!_ البته که نه، دربیابان گر،

به شوق هرچه خواهی یک قدم بردار، می بینی:

دلت می‌گیــــرد از ایـــن همرهــــان سست ناباور

بگو اجّی و برف از پشت بــام ابر پارو کن

بدم تا گر بگیرد خوشه ی انگور در ساغر

اگر گنجشک در حوضی بیفتد ناز شست حوض

فقط‌ ای حــوض نقاشـی اگر فراش باشی ،پر!!!

دو کرباسک، دو رملک، دوبه دو خوابیده در ریمل

و زیـــــر آن دو رمّالک  در  اسطـــرلاب  یکدیگر

تو از این حرف‌ها سر درنیاوردی من از جادو

و هر دو از معمّایی ترین شب های شهریور

تو هم جادوگری، هم سرکتابی، هم ابوریحان

نگاهت کاشف الکل‌تر از رازی است در بستر

بیا وردی بخوان وفوت کن پشت خودت در راه

وطالع را بگردان سمت بعد از من كسی ديگر

مرا نيت كنند آغوش مردان پس از من را

ولی بــــوی تو  صدها بار جــــوی  مـــــولیانی‌تـــر