دربی زیر نفس تیفوسی‌های ۸ و ۳۶

از زمانی که آن ورزشگاه را «آریامهر» نام‌گذاری کردند، جایگاه ۸ محل تیفوسی‌های استقلال شد و جایگاه ۳۶ پایگاه تندروهای پرسپولیس. ورزشگاه صندلی نداشت که شماره‌ای داشته باشد، اما وجب‌به‌وجب آن سکوهای سیمانی ۸ و ۳۶ به نام یک «مجنون» سند خورد.

اگر تازه‌وارد بودی، باید سال‌ها روی دیگر سکوهای آریامهر و بعدتر آزادی امتحانت را برای فریاد زدن و تعصب در سرما و گرما پس می‌دادی، بعد شاید اجازه می‌دادند پشت سکونشین های این دو جایگاه بایستی و «تیفوسی‌ها» را همراهی کنی. بازهم به‌راحتی جایی برای نشستن پیدا نمی‌کردی.

یکی بود به نام «سهراب»؛ در جایگاه شماره ۸ که هیچ، شاید اگر در برزن‌هایی که یک عمر زندگی کرده بود هم نام «سیفعلی سرابی» را به زبان می‌آوردید، کسی او را نمی‌شناخت. لقبش شده بود «سهراب بوقی»؛ لیدر پیر و ترکه‌ای جایگاه شماره ۸ ورزشگاه آزادی. سال ۸۱ پزشک معالجش ورود دوباره او به آزادی را ممنوع کرد، اما بازهم رفت. ۷ شیپور را با مفتول به هم می‌بست و یک نفس در آن می‌دمید.

یک بار گفته بود «بدترین روز زندگی‌ام روز دربی "شش تایی ها" بود. بازی که تمام شد، تا صبح روی سکوها ماندیم. حرف زدیم و همان‌جا خوابمان برد.» در خاطراتش تعریف کرد که یکی از اقوامش، چون همسرش در قرمه سبزی لوبیا قرمز ریخته بود، با او مجادله کرد و هفته بعد طلاقش داد. این‌ها «افسانه» نیست. روایت دیوانگی مجنون‌هایی است که در یک شهر زندگی می‌کنند.

مثل «محمد نایب عباسی» که شهره شده بود به «ممد بوقی» دهه ۵۰ فوتبال ایران. ۱۵ شیپور خوشه‌ای را باهم یک جا می‌زد. دربی سال ۵۳ وقتی پرسپولیس مقابل تاج عقب افتاد و سکوهای پرسپولیس صامت شد، شیپورها را دست نوچه‌اش داد، رفت روبروی هواداران ایستاد و رقصید، رقصید، رقصید تا بی‌هوش شد. برای خواستگاران خانواده شرط کرده بود، داماد اگر «پرسپولیسی» نیست، لطفاً زنگ خانه را نزنید. قبل از آن‌که عاشق پرسپولیس شود، دکه کوچکی برای فروش صنایع‌دستی زادگاهش «رشت» داشت. دکه‌ای که بعد از بوقچی شدن، دیگر در آن دیده نشد.

تماشای دربی، در این دو جایگاه که روزی با بوق «ممد» و «سهراب» هویت گرفتند با تمام زاویه‌هایی که شما در زندگی‌تان از دربی دیده‌اید متفاوت است. بوی تند «علف» و «حشیش»، ادبیاتی که گاهی تند است و رکیک و زننده، شعرهایی که از قبل روی کاغذهای کوچک نوشته‌شده و روی ردیف‌های همین سکوها دست‌به‌دست می‌شوند، تمرین می‌شوند، با ریتم کف دست‌هایی که به هم می‌خورند و بوق شیپورها زمزمه می‌شوند، بعد از همین دو جایگاه فریاد می‌زنند. آرام‌آرام جایگاه‌های کنار می‌شوند، زمزمه می‌کنند، بعد گسترده می‌شود روی تمام ورزشگاه.

آمار از دست رفته‌ها روی این سکوها کم نیست. سال‌هاست که «ایست قلبی» شایع‌ترین کابوس همین دو ردیف سکوی آزادی شده. بیشترین آمارش نهم دی ماه ۷۹ ثبت شد. دربی مشهور ۲-۲ با چاشنی گل زنی «مهدی هاشمی نسب» که تازه از پرسپولیس به استقلال رفته بود. می‌گویند اگر یک بار، ورود تیفوسی‌های دو ردیف ۸ و ۳۶ در دربی را ممنوع کنند، آزادی حناق می‌گیرد.

تحرک‌ها، همه از همین دو جایگاه است. هر دو، بازی را از یک زاویه کناری می‌بینند. شماره هشت جنوب غربی ورزشگاه و شماره ۳۶ شمال غربی ورزشگاه آزادی قرارگرفته. یعنی هرکدام پشت یکی از دروازه‌ها هستند. دقیقاً به دلیل قرار گرفتن حدفاصل دروازه و نیمکت‌ها هم به «جایگاه فشار» مشهور شدند.

ساکنانش نه این‌که از قشر کف خیابان باشند. یکی از تیفوسی‌های جایگاه ۳۶ پرسپولیس که بعدها شیپور دست گرفت و حتی طبالی می‌کرد، «مجید مختاری» بود. از هشت‌سالگی به آزادی رفت. از ۱۶ سالگی به جایگاه تیفوسی‌ها رسید. سال ۹۲ مدرک دکترای خون‌شناسی گرفت و دو سال بعد، مدیر آزمایشگاه تشخیص طبی ستاد مرکزی سازمان انتقال خون شد. روی همان جایگاه ۳۶ «مرتضی احمدی» بازیگر سینما و تلویزیون، مجری رادیو و صداپیشه و خواننده نامدار ایرانی هر بازی، بدون استثنا جای ویژه داشت. در قراردادهایش ذکر می‌کرد که روزهای بازی پرسپولیس کار نمی‌کند.

در جایگاه هشت استقلال سال‌ها محل جولان «امیر جعفری» بود. خودش گفته نه تا وقتی در سیما و سینما چهره شد، که تا روز ازدواجش هیچ بازی استقلال در آزادی را از دست نداد. هنوز هم گهگداری می‌رود. اگر همراه پسرش به آزادی نرفته باشد، بازهم در همان جایگاه ۸ و ردیف‌های میانی می‌نشیند. «بهنام صفوی» هم از تندروهای همین سکوها بود.

هر دو جایگاه ساخته «ممد» و «سهراب» هستند. جایی برای یک دست شدن، خانواده بودن، بی‌دغدغه نعره زدن، همه باهم شاد بودن، همه باهم گریستن. دربی را اگر تا امروز از دو زاویه ۸ و ۳۶ و از دل این سکوها ندیده‌اید، حتماً بخشی از تجربه هیجانی‌تان ناقص است. 

این کاستی البته ویژه مردان ایرانی است. دربی تهران، بزرگ‌ترین دربی آسیا، مشهورترین دربی خلیج‌فارس و دومین دربی (پس از دربی قاهره) در خاورمیانه، هیچ تماشاگر زنی ندارد. پنج‌شنبه، ساعت ۱۵:۴۵  پرسپولیس و استقلال تازه‌ترین دربی تهران را می‌سازند.