رفراندوم كردستان عراق، سنگ محک دموکراسی خواهان

کسری پارسا دانشجوی مطالعات شرق دانشگاه وین

كشور پدیداری تاریخی، جامعه شناختی ، سیاسی و نهایتا حقوقی است و آنطور که تاریخ دولت های جدید این خصیصه را بیان می کند، این دولت ها از فروپاشی امپراتوری ها پدید آمده اند و با سر باز زدن از تسلیم به سندیت دیگر دولت ها و کلیت های سیاسی، خود را به کرسی تائید نشانده اند.

به طور مثال مثال پیمان سری “سایکس پیکو” در سال 1916 میان بریتانیا، فرانسه و شوروی که به مرز بندی ها و تشکیل کشورهای جدید با نام هایی مانند عراق، سوریه، لبنان، فلسطین، اردن و ... در سرزمین های عربی نشین قلمرو عثمانی منجر شد و همچنین پیمان دیگری با نام پیمان “سِور” در آگوست سال 1920 میلادی، پایان امپراتوری عثمانی را اعلام  و کشوری مستقل نیز برای ارمنستان به رسمیت شناخت و همچنین شرق تراکیه و ازمیر و بخشی از سواحل غرب آناتولی را به کنترل یونان درآورد.

با این وجود معاهده سِور توسط رژیم ملی گرای ترکیه به رهبری مصطفی کمال پاشا رد شد و پس از سه سال مبارزه ترکان توسط معاهده لوزان در سال 1923 جایگزین شد. جغرافياي سیاسی و دولت ملت های موجود کنونی در خاورمیانه امروز ناشی از این فروپاشی و معاهدات پس از آن شکل گرفته است.

كردهاي منطقه تنها ملتی هستند که با وجود حضور تاریخی در این منطقه و دارا بودن عناصر آشکار دولت ملت مانند جمعیت، سرزمین و حاکمیت، هیچ سهمی از این تقسیمات در منطقه نبرده اند و این امر نتیجه دخالت های استعمارگران و فشار سایر ملت های منطقه بوده است. 

برگزاری رفراندوم غیر الزام آور استقلال کردستان عراق که یکی از دموکراتیک ترین و مسالمت جویانه ترین روش ها برای تصمیم گیری و اعمال قدرت است. 

جامعه روشنفکری ایران بایستی به لحاظ اخلاقی، انسانی و همچنین نشان دادن پایبندی خود به قواعد دموکراسی، دست از واکنش تعصبی علیه این خواست دموکراتیک کرد ها بردارد و حامی بی چون چرای مرزهای مصنوعی ساخته استعمارگران نباشد.

اما سوال جدي اين است كه با وجود نظم کنونی جهانی و منافعی که از نزدیک تر شدن ملت ها به یکدیگر می تواند حاصل شود (مانند اتحادیه اروپا) و مخالفت های جدی ای که علیه این استقلال طلبی در منطقه وجود دارد چه منافعی عاید مردم کرد خواهد شد؟ آیا حرکت به سوی استقلال منافعی برای آنها حاصل خواهد کرد؟

تصور کنید پارلمان کردستان امروز استقلال منطقه کردستان از دولت فدرالی عراق را اعلام کند.  اگر فرضا ترکیه، ایران، سوریه و عراق در مخالفت با اعلام استقلال کردستان، دخالت نظامی نكنند، صرفا بسته شدن مرزها از سوی این کشورها بر روی کشوری جوان و نوپا نه تنها منافعی برای مردم کرد ندارد، بلکه متحمل هزینه های سنگین دراز مدتی نیز خواهند شد. از اين زاويه، تاکید بیش از حد کردها بر ناسیونالیسم کردی و تاسیس دولت ملتی جدید در منطقه نه تنها عوایدی برای آنها نخواهد داشت، بلکه آنها را نیز متحمل هزینه های پر مخاطره و بی فایده ی زیادی خواهد کرد.