پلمب نمایندگی‌های خودخوانده اپل در ایران

تهران- مهرزاد بلوری، شهروند خبرنگار

هفته گذشته و تنها چند روز پس از آن که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای ایجاد نمایندگی «اپل» در ایران اولتیماتوم داده بود، گوشی‌های موبایل متعلق به این برند از سطح بازار جمع‌آوری و نمایندگی‌های فروش محصولات آن نیز پلمپ شدند. این اقدام، پیامدها و واکنش های زیادی را در پی داشت.

گشتی در بازارهای معروف و اصلی موبایل شهر تهران مثل مرکز خرید «چارسو» و پاساژ «علاءالدین» نشان می دهد فروشگاه های دو نمایندگی خودخوانده محصولات اپل در ایران، یعنی «وقایع گستر فارس» و شرکت «مه تل» بسته شده و اجناس آن ها نیز جمع آوری شده اند.

این در حالی است که بقیه مغازه های کم تر شناخته شده و معمولی فروشنده گوشی های تلفن همراه و دیگر محصولات اپل هم چنان به کار خرید و فروش ادامه می دهند و این اتفاقات هفته اخیر تنها بر افزایش قیمت محصولاتشان منجر شده است.

اپل در ایران نمایندگی رسمی و قانونی ندارد و این دو شرکت تنها واردکننده و فروشنده محصولات این کمپانی امریکایی به شمار می روند. فروشندگان و فعالان بازار موبایل در تهران در این رابطه معتقدند که این اقدام تنها یک شوک به بازار وارد کرده است و بعید می دانند این رویه ادامه پیدا کند.

محصولات اپل در ایران مشتری های بسیاری دارند و با وجود این که به صورت رسمی به کشور وارد نمی شوند اما تجربه سال های اخیر نشان داده است محصولات جدید این کمپانی همیشه بلافاصله پس از عرضه در بازارهای جهانی، به سرعت سر از بازارهای ایران در می آورند و به دست مشتاقان ایرانی می رسند.

با این حال، کم تر از یک هفته پیش از این اقدام، «عباس نخعی»، مدیرکل دفتر مبارزه با قاچاق کالا اعلام کرده بود کمپانی اپل تنها تا پیش از اجرای طرح رجیستری موبایل فرصت دارد نمایندگی رسمی خود را در ایران تأسیس کند.

در همان زمان «قاسم خورشیدی»، سخن گوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز گفت: «براساس قانون نظام صنفی و حمایت از مصرف‌کنندگان، هر کالایی که قرار است در کشور توزیع شود، باید از شبکه خدمات پس از فروش در کشور بهره‌مند باشد ولی متأسفانه کمپانی امریکایی اپل و تولیدکننده گوشی‌های آیفون فاقد نماینده رسمی در کشور هستند و پشتیبانی و تأمین قطعات پس از فروش را عهده‌دار نیستند.»

وی افزود: «پس از اجرایی شدن رجیستری، قطعاً سرویس مخابراتی به این محصولات داده نخواهد شد.»

تنها چند روز بعد از این اظهار نظرها، انتشار عکس ها و اخبار متعدد در شبکه‌های اجتماعی که از پلمپ نمایندگی‌های فروش محصولات اپل در برخی مجتمع‌های خرید و فروش موبایل خبر می‌دادند، این ماجرا را به فاز جدیدی وارد کرد و نشان داد اولتیماتوم ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کاملا جدی بوده است.

 حالا چند روزی است که به دنبال این اتفاقات و اظهار نظرهای مسوولان ذی‎ربط در ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، گوشی‌های آیفون در بازار کم‎یاب شده و افزایش شدید قیمت پیدا کرده‌اند.

همین موضوع، رییس انجمن فروشندگان گوشی موبایل، سیم‌کارت و تجهیزات جانبی را به واکنش وا داشت. «افشار فروتن» در این خصوص گفت: «همه ما به دنبال این هستیم که بدانیم اقدامات و اطلاع‌رسانی‌های این گونه چه کمکی به برخورد با گوشی قاچاق در داخل کشور می‌کند؟»

وی با یادآوری این‌که پیش از این هم بارها برای اجرای طرح رجیسترینگ تلاش شده است اما هیچ‌گاه این تلاش‌ها به نتیجه نرسیده اند، ادامه داد: «حال با چنین شرایطی، چه اقداماتی برای مقابله با گوشی قاچاق خواهد شد و آیا واقعا این نوع اطلاع‌رسانی‌ها و برخوردها راهکاری موثر و مناسب به شمار می‌روند؟»

فروتن گفت: «قطعا اگر به دنبال مقابله با واردات قاچاق باشیم، اولین راه، بحث کنترل تعرفه‌های گمرکی است چرا که در غیر این صورت، طبق تجربه‌های قبلی طرح‌های دیگر در مقابله با قاچاق، نتیجه مثبتی به دنبال نخواهد داشت.»

او اضافه کرد: «در مراکز توزیع گوشی‌های موبایل همه می‌گویند که دیگر نمونه‌های این برند در بازار نبوده و اگر هم فردی مدل‌های مختلف این گوشی‌ها را در اختیار داشته باشد، قیمت آن به طور توافقی میان خریدار و فروشنده تعیین می‌شود که چنین موضوعی به هیچ عنوان شایسته نیست. به شخصه نمی‌دانم منافع این نوع برخوردها به چه افرادی می‌رسد اما قطعا آن چه در این خصوص مطرح شده، به هیچ عنوان حرفه‌ای نبوده و تاثیرات این اظهارنظرهای غیرکارشناسانه در این حوزه مشخص است.»

اما کم‎یاب شدن و گرانی گوشی های اپل در بازار تنها یک بخش ماجرا است. این موضوع نگرانی‌هایی در میان صاحبان «آیفون» نیز در سطح کشور ایجاد کرده است؛ برخی نگران غیرفعال شدن گوشی های خود هستند و برخی نگران خدمات پس از فروش و تهیه لوازم جانبی برای گوشی هایی که پیش از این خریده اند. فروشنده‌ها نیز حالا مانده اند که باید با موجودی انبار خود چه کنند؟
از اعتراضات و مخالفت‌های مسوولان هم مشخص است که این ستاد به تنهایی این تصمیم را گرفته است چرا که به غیر از انتقادات تند رییس انجمن فروشندگان گوشی موبایل، رییس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی و  رییس اتحادیه فن‎آوران رایانه نیز به این امر اعتراض دارند.

اما با وجود همه نگرانی‌ها و دغدغه‌های فعالان بازار موبایل و حتی احتمال کذب بودن خبرهای جمع آوری محصولات اپل، قاسم خورشیدی، سخن گوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز خبر جمع‌آوری آیفون از بازار را تأیید کرده است.
او به «ایران‎وایر» می‌گوید: «بر اساس قانون، کالایی که در کشور توزیع می‌شود، باید نمایندگی رسمی و زنجیره تولید و تأمین قطعات پس از فروش داشته باشد. آیفون متعلق به شرکت امریکایی اپل است که نمایندگی قانونی و رسمی در کشور ندارد و به محض این که عملیات رجیستری تلفن همراه وارد مرحله عملیاتی و اجرایی شود، به طور کاملاً قانونی ارایه خدمات به آیفون امکان‎پذیر نخواهد بود.»

وی افزوده است: «هر برندی که در کشور نمایندگی رسمی نداشته و غیرقانونی باشد، مشمول طرح رجیستری می‌شود. اما تفاوت این جا است که این طرح درباره برند اپل به صورت مطلق اجرا می‌شود ولی برای گوشی‌های سایر برندها که به صورت رسمی وارد بازار نشده‌اند، تمهیداتی اندیشیده شده است تا با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، گوشی‌های موجود در بازار رجیستر شوند.»