آیا می‌توانم از پدرم به جرم عدم پرداخت خرجی شکایت کنم؟

با سلام. من و خواهر ۱۶ ساله‌ام از زمان جدایی پدر و مادرمان با مادرمان زندگی می‌کنیم. مادرمان دبیرعلوم است و حقوقش کفاف خرج ما را نمی‌دهد. پدرم شغلش آزاد دارد. چند سالی است که ازدواج کرده و با این بهانه که من و خواهرم دیگه از آب و گل در آمده‌ایم و درآمد کمی دارد، خرج ما را نمی دهد و همه درآمدش را صرف همسر جدیدش می‌کند. هر چقدر هم بزرگترهای فامیل واسطه شدند و از او خواهش کردند که به تعهدات پدری خودش عمل کند، زیر بار نمی رود. دیگر از وساطت بزرگترها ناامید شده‌ام و می‌خواهم از طریق قانونی عمل کنم. می خواستم بدانم آیا می‌توانم به همین دلیل از پدرم شکایت کنم؟ لازم به ذکر است که من ۱۹ سالم است و خواهرم هم ۱۶ سالش است.

با سلام. مطابق قانون نفقه (خرج و مخارج زندگی) فرزندان با پدر است. هر چند در قانون سن خاصی برای نفقه تعیین نشده و رویه دادگاه‌ها نیز در این مورد متفاوت است اما تا زمانی که عرفا فرزند محتاج باشد و نتواند مخارج خودش را تامین کند،  پدر موظف به پرداخت نفقه است و اگر در میزان نفقه اختلاف به وجود آید، تعیین مقدار آن با قاضی خواهد بود. در نتیجه اگر پدرتان از پرداخت هزینه شما و خواهر ۱۶ ساله‌اتان امتناع می کند، شما می توانید برای الزام ایشان به پرداخت نفقه به شورای حل اختلاف مراجعه کرده و در آن جا طرح دعوا کنید. در این صورت قاضی میزان نفقه را مشخص و ایشان را به پرداخت نفقه محکوم می‌کند مگر این پدرتان بتواند ثابت کنند که توانایی مالی برای پرداخت نفقه را ندارد، چرا که طبق قانون تنها زمانی فرد ملزم به پرداخت نفقه است که توانایی مالی آن را داشته باشد. در صورتی که عدم توانایی مالی پدرتان ثابت شود، قاضی می‌تواند کس دیگری را از بین فامیل (در مرحله نخست پدربزرگ پدری) با توجه به توانایی مالی فرد برای پرداخت نفقه تعیین کند. هم چنین شما می‌توانید از ایشان طبق قانون حمایت از خانواده نیز شکایت کیفری کنید. مطابق ماده ۵۳ این قانون اگر مردی با وجود داشتن توانایی مالی از دادن نفقه زن و سایر افراد واجب‌النفقه‌اش خودداری کند، در صورت شکایت شاکی به حبس تعزیری درجه ۶ (حبس بیش از شش ماه تا دو سال) محکوم می‌شود اما در نظر داشته باشید که  مطالبه نفقه فرزند نسبت به ایام گذشته امکان پذیر نیست و شما تنها می توانند نفقه آینده را مطالبه کنید.