تابلوهای شهری تبلیغ برای حجاب می کنند یا دعوت به خانه نشینی و بی ارتباطی؟

تهران- زهره ذوالقدر، شهروند خبرنگار

مدتی است در برخی ایستگاه های مترو تابلوهایی را می بینم که اگرچه طراحی و نوشته های روی آن ها ادعا می کند برای رعایت حجاب، عفاف و حیا تولید شده اند اما با متن ها و تصاویری که روی آن ها دیده می شود، می توان گفت هدفشان بیش تر دعوت مردم و به ویژه زنان به نداشتن هر گونه ارتباطی با جنس مخالف، حتی در حد سلام و علیک و یا حال و احوال وهم‎چنین خانه نشینی است.

روی برخی از این پوسترها که بین آن ها هم نقاشی دیده می شود و هم تصویرسازی با کارهای گرافیکی و عکس و...، به وضوح از خانم ها خواسته شده وقتی از خانه بیرون می زنند، به خودشان عطر نزنند، در محل کار با همکارهای مرد خود سلام و علیک نکنند، در اتوبوس با گوشی تلفن بلند حرف نزنند، به بازار نروند، در صورت خرید جنس از مغازه، با مغازه دار زیاد چانه نزنند و... .

یکی از این تابلوها که با خطی درشت روی آن کلمه «بازارگرد» نوشته شده است، تصویر پایین تنه یک خانم به چشم می خورد با یک کیسه پلاستیکی در دستش که مقداری لوازم آرایشی داخل آن دیده می شود اما در کنار آن تعدادی قرنیه چشم که رگ های خونین هم از آن ها آویزان است، در گوشه و کنار این کیسه پلاستیکی دیده می شود.

در کنار این تصویرسازی، روایتی به عربی و فارسی نوشته شده است: «آیا حیا نمی کنید و غیرت نمی ورزید که زنانتان به بازار می روند و با افراد بی ایمان و درشت و زمخت گرد هم می آیند؟»
در زیر همه این تابلوها آرم معاونت فرهنگی و اجتماعی شرکت بهره برداری راه آهن تهران و حومه (مترو) دیده می شود.

بقیه تابلوهای این مجموعه هم حاوی پیام هایی مشابه هستند. یکی دیگر از آن ها دوباره خطاب به خانم ها می گوید قاب های پنجره مثل تلویزیون است، حواس‎تان باشد با چه پوششی پشت پنجره می آیید. روی این تابلو درباره پنجره نوشته شده است: «قاب های نمایش خانگی».
تابلویی دیگر نیز زنان را به صحبت نکردن و درد دل نکردن با بقیه مردان دعوت می کند .

یکی از تصاویر این مجموعه هم طرحی از نیم رخ یک زن محجبه است که در طراحی فضای سر او یک عطر و طرحی از گل های قرمز رنگ دیده می شود. این تابلو که روی آن بزرگ نوشته شده «عطر خصوصی من»، به زنان گفته است که عطرتان را فقط در خانه بزنید و در فضای بیرون از خانه از آن استفاده نکنید.

در تابلویی دیگر دو صندلی کنار هم تصویر شده است که روی یکی از آن ها یک چوب کبریت دیده می شود و روی دیگری مقداری پنبه. این تابلو هم درباره شوخی نکردن و صحبت نکردن با مردان در محل کار است. این تصویر به مخاطبان یادآوری می کند برخی رابطه ها از جنس پنبه و آتش هستند و ممکن است خطراتی در پی داشته باشند.

در یکی دیگر از این تابلوها تصویری طراحی شده از چهره یک دختر جوان را می توان دید که در دستش دو جعبه و یک کفش قرمز است. کنار این تصویر با خطی بزرگ نوشته شده است:«چانه زدن به چه قیمتی؟»

توضیحات دیگری کنار این نوشته به چشم می آید که باز هم خطاب به زنان است و به طعنه به آن ها می گوید گاهی برای مبلغ کمی با فروشنده مرد چانه می زنید و همین باعث می شود حریم ها بین شما شکسته شود.

یک دست بزرگ و صفحه یک شناسنامه خیلی کوچک بین انگشتان این دست، تصویرسازی درباره رعایت حریم خصوصی است که روی تالویی در شهر دیده می شود. اما توضیحات کنار آن از زنان خواسته است اجازه ندهند در محیط کاری و بیرون از خانه همکارانشان آن ها را با نام کوچک صدا بزنند چرا که نام کوچک بخشی از حریم خصوصی آن ها است.

از مجموعه تابلوهایی که من دیدم، تنها یکی از آن ها پیامی خطاب به مردان دارد و بقیه تابلوها همه خطاب به زنان است و آن ها را دعوت به رعایت نکات اخلاقی کرده است. در این تابلو، تصویر میان تنه یک مرد دیده می شود که در حال گذاشتن یک چشم در جیب پیراهنش است و در کنار آن نوشته شده است: «چشمت تو جیب خودت باشه.»
این تصویر از مردان خواسته است چشم چرانی نکنند و به زنان غریبه نگاه نیندازند.

با این همه، به عنوان کسی که بارها این تابلوها را از نزدیک دیده ام، می توانم بگویم آن ها بیش تر از این که دعوت به رعایت حجاب، عفاف و حیا کنند، زنان را به بی ارتباطی، خانه نشینی و در یک کلام، غیراجتماعی بودن توصیه می کنند.