آرش عزیزی
ایران در سال‌های اخیر بارها و بارها صحنه اعتراضات بوده است: ۱۸ تیر ۷۸، خرداد ۸۸، دی‌ماه ۹۶ و حالا آبان ۹۸. اما یک ویژگی که اعتراضات اخیر را از بقیه متمایز می‌کند، همزمانی آن با اعتراضات متعدد و مشابهی در منطقه و سطح جهان است. بعضی عواقب این همزمانی منفی هستند: مثلا جلب توجه رسانه‌های جهانی دشوارتر است. اما برخی عواقب آن بدون شک مثبت هستند: می‌توان امیدوار بود که مردم ایران تنها نیستند و جدال‌شان علیه فساد و فقر و دزدی و دیکتاتوری جدالی است که در سراسر جهان پابرجا است.
اما این اعتراضات واقعا چقدر با اعتراضات ایران مشابهند؟ آمال مردم این کشورها چیست و آیا با آمال معترضین ایرانی قابل مقایسه است؟ سوال‌های استراتژیک و تاکتیکی که پیش روی معترضین قرار می‌گیرد از سوی مردم این کشورها چه پاسخی می‌گیرد؟ آنها چقدر از اعتراضات ایران باخبرند و این اعتراضات چه جایگاهی برایشان دارد؟
من از طرف ایران‌وایر برای یافتن پاسخ به این سوال‌ها سفری ده روزه به برخی از مناطق درگیر اعتراضات را آغاز کردم. هدفم بازدید از معترضین و اعتراضات در سه کشور شیلی، هنگ کنگ و لبنان است (هنگ کنگ البته منطقه‌ای خودمختار در چین محسوب می‌شود.)
این خطوط را از سانتیاگو، پایتخت شیلی، و چند ساعت قبل از تظاهرات بزرگی می‌نویسم که قرار است در «میدان کرامت» که به نام قدیمی‌اش «میدان ایتالیا» معروف است، برگزار شود. اعتراضات مردم شیلی بر سر گرانی قیمت‌ها و اعتراض به نابرابری و سیاست‌هایی همچون خصوصی‌سازی آغاز شد. حالا بیش از یک ماه است که اعتراضی که دانش‌آموزان دبیرستانی با حمله به ایستگاه‌های مترو در پی گران شدن قیمت بلیت آن آغاز کردند تمام کشور را فرا گرفته است. ماه گذشته شاهد بزرگ‌ترین تظاهرات شیلی با شرکت یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بودیم. این تظاهرات بیش از ۲۰ کشته، ۲۵۰۰ زخمی و همین تعداد دستگیری داشت اما مردم به یکی از بزرگ‌ترین خواست‌های خود که وعده تغییر قانون اساسی است رسیده‌اند.
قانون اساسی قبلی شیلی تحت حکومت دیکتاتوری راست‌گرای آگوستو پینوشه برقرار شده و تغییر آن از خواست‌های همیشگی اپوزیسیون کشور بوده است. از جمله سوال‌هایم از مردم معترض این خواهد بود که چرا با وجود رسیدن به این خواسته کلیدی همچنان به خیابان می‌آیند و به جنبش خود ادامه میدهند؟
پس از این‌جا، بعد از توقفی کوتاه در استرالیا، وارد هنگ کنگ می‌شوم: درست در همان روز ورودم انتخاباتی برای مجلس منطقه‌ای هنگ کنگ برگزار می‌شود و انتظار می‌رود فعالان با شرکت در آن تلاش به افزایش وزن سیاسی خود کنند. با این‌که از ۱۲۰۰ نماینده این مجلس تنها بخشی از آن توسط مردم انتخاب می‌شود و بسیاری دیگر به طرق مختلف به طرفداران دولت چین می‌رسند. همان نمایندگان مردم هم با حرکاتی مشابه «نظارت استصوابی» خودمان گاه کنار زده می‌شوند. هنگ کنگ سال‌ها مستعمره بریتانیا بود و از معدود نقاط جهان بود که دموکراسی نداشت اما حقوق لیبرال داشت. در سال ۱۹۹۷ این منطقه با این شرط به چین بازگردانده شد که خودمختاری و حقوق لیبرالش حفظ شود. در سال‌های اخیر اما چین وعده‌شکنی کرده و این حقوق به خطر افتاده‌اند. از سال ۲۰۱۴ که جنبش معروف «چترها» درگرفت چندین بار شاهد درگیری هنگ کنگی‌ها با مقامات بوده‌ایم اما این درگیری‌ها این‌بار از همیشه جدی‌ترند و شامل رویارویی خشونت‌باری در دانشگاه پلی‌تکنیک این شهر نیز بوده‌اند. حرکات خشونت‌بار پلیس گاه با خشونت متقابل از سوی معترضین روبرو شده‌اند. جالب است که علیرغم حرکات خشونت‌آمیز از سوی اقلیتی از معترضین خواست‌های جنبش همچنان به نسبت معتدل هستند. خواست جدایی از چین مطرح نیست و در واقع خواست اصلی مردم احترام به قانون موجود است که خودمختاری هنگ کنگ را تضمین می‌کند. از مردم در مورد نظرشان راجع به تاکتیک‌های مختلف مورد استفاده، از حرکات خیابانی تا شرکت در انتخابات، خواهم پرسید.
پس از هنگ کنگ، با توقف‌های کوتاه در روسیه و انگلستان، عازم لبنان می‌شوم؛ جایی که جنبش مردم شاید بیش از همه شبیه ایران است و اتفاقا یکی از دشمنانی که مردم علیه آن به پا خاسته‌اند همان دشمن مردم ایران است: جمهوری اسلامی و سیاست‌های سرکوبگرانه‌اش. در خیابان‌های لبنان شعارهایی در دفاع از ایرانیان نیز شنیده‌ایم. در این سفر سعی می‌کنم از نظرات لبنانی‌ها نسبت به جنبش به ایران و راه‌های همبستگی اعتراضات در خاورمیانه بپرسم؟ پس از بیروت از راه استانبول به نیویورک باز می‌گردم.
در جهانی که هر روز جهانی‌تر می‌شود دور زدن کره زمین در ده روز به راحتی ممکن است و اعتراضات نیز می‌توانند به سرعتی بیشتر در تماس با یکدیگر قرار بگیرند و از هم دیگر بیاموزند. به سهم خودم امیدوارم هم بتوانم صدای مردم ایران در این نقاط مختلف دنیا باشم و هم بتوانم درس‌های آن اعتراضات را به گوش مردم‌مان برسانم.
مطالب مرتبط:
روز اشک و سرود در سانتیاگو: در شیلی به یاد ایران
«آرش عزیزی»؛ در دهکده جهانی
ایران در دهکده جهانی: معترضان چه می‌خواهند؟
هم سرخ و هم سیاه، یادآور خون و اشک اعتراض‌ها؛ در شیلی به یاد تهران
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر