«پول ندارم کتاب بخرم، می دزدم»

مصاحبه از مانا بیگی، تهران، شهروند خبرنگار 

« صاف و پوست کنده بگم، من اهل مطالعه و کتاب خوندنم، خیلی هم برام مهمه ولی پول ندارم کتاب بخرم. قیمتا رو هم که می بینی،‌ چیکار کنم؟» این حرفهای پیمان پسر جوانی است که اهل کتاب دزدی از نمایشگاه است و از کار خودش دفاع هم می‌کند.

پیمان ادامه میدهد: «همیشه همه از کتاب دزدی و کتاب دزدها حرف زدن و گفتن که باید باهاشون برخورد بشه اما یک بار یکی حرف ما را نشنید که بیاد بپرسه مرگ ما چیه که میایم و کتاب می دزدیم.» پیمان یکی از دوستان من است و ما همیشه در باره همین قضیه با هم بحث می کنیم. من با کارش مخالفم و او خودش از این کار دفاع می کند.

بحث های همیشگی و دایمی ما در باره ماجرای کتاب دزدی به خصوص وقتی نمایشگاه کتاب هم شروع می شود داغتر از همیشه است. به همین دلیل دیدم الان فرصت خوبی است که از همین بحث های ما یک گزارش آماده کنم و برای شما بفرستم تا بقیه هم بخوانند.

چیزی که من همیشه به پیمان می گویم این است که دزدی دزدی است و فرقی نمی کند کتاب دزدی با ماشین دزدی یا دزدیدن هر چیز دیگری، کسی که دستش به دزدی باز شد امکان دارد هر چیز دیگری هم بدزدد. اما خودش این موضوع را رد می کند و می گوید اصلا اینطور نیست و من فقط کتاب می دزدم که بخوانم و کاری با چیزهای دیگر ندارم به غیر از این اگر کسی از من کتاب هایی که خوانده ام را بخواهد حتما به او میدهم.

او در دفاع از کار خودش اینطوری توضیح میدهد: تو من را می شناسی، خانواده ما فقیر است و پدرم هم یک کارمند معمولیه که پول چندانی ندارد برای من هزینه کند. از طرفی من همیشه به مطالعه علاقه داشتم، درباره تیاتر، سینما، شعر، فلسفه، جامعه شناسی و ... کتابهای خواندنی زیادی هم در این باره هست که من علاقمندم بخوانم، بالاخره خود مدیران انتشاراتی ها هم همیشه یک مبلغی را به عنوان پرتی کار حالا میخواد دزدی باشه یا خراب شدن و آسیب دیدن کتاب کنار می گذارند خب این رو به حساب اون بگذارید.

ولی من به پیمان می گویم این دلیل نمی شود که چون صاحب انتشاراتی بخشی را به این عنوان اختصاص می دهد تو یا کسانی دیگر بروید و بدون اجازه کتاب بدزدید، به هر حال تولید کتاب هزینه های مالی دارد، پول کاغذ حق نویسنده یا مترجم، ویراستار، تایپیست، هزینه فروشگاه و چاپ و ... هزار چیز دیگر تیراژ کتابها هم که اغلب پایین است در این شرایط دزدیدن کتاب ضربه و آسیب به صنعت نشر است و این برای کسی که علاقمند کتابخوانی است باید زنگ هشدار باشد.

اما پیمان در جواب به این استدلالها هم جواب خودش را دارد او می گوید کتاب دزدها معمولا افراد کتاب خوان حرفه ای هستند که ریسک دزدیدن کتاب را به جان می خرند و گرنه دزدین کتابی که در گرانترین حالت ۵۰ هزار تومان است چه ارزش مالی دارد. اما نکته اینجاست که من و امثال من به صنعت نشر کمک میکنیم چون خیلی ها از دوستان و اشنایان هستند که نظر من برایشان مهم است و وقتی از کتابی تعریف کنم یا در فیسبوکم بنویسم اقدام به خرید آن می کنند خب این کمک به صنعت نشر کتاب است.

نکته دیگری که من همیشه به او گوشزد می کنم این است که کسی که مزه دزدی زیر زبانش برود دزد می شود و فرقی نمی کند دزدی کتاب باشد یا چیز دیگر، به او می گویم باید مواظب باشد که در آینده به سمت دزدی چیزهای دیگر نرود. پیمان همیشه از این حرف من ناراحت می شود و می گوید این توهین آمیز است چون من فقط کتاب می دزدم که بخوانم و صرفا برای افزایش دانش و آگاهیم این کار را می کنم احمق نیستم که برای شکمم هم مشابه این کار را بکنم. البته به نظر من جواب او  قانع کننده نیست.

پیمان البته می گوید تا حالا چند باری سابقه داشته که حین دزدی کتاب کارش لو برود و یکی دو بار هم مسوولان غرفه ها مچ او را گرفته اند اما در نهایت همه چیز بدون مشکل خاصی تمام شد. طبق گفته او حتی خود مسوولان غرفه ها هم با کتاب دزدها برخورد بهتری دارند و اینطور نیست که آنها را به چشم دزد معمولی ببینند.

او درباره شیوه های کارش هم می گوید هر بار و در هر جا روش متفاوتی را امتحان می کند اما رایجترین کار این است که در جایی که شلوغ باشد یک کتاب را از روی پیشخوان غرفه ها بر می دارد و ورق می زند و بعد از جلوی میز کمی عقب می رود تا فرد یا افراد دیگری جلوی او بایستاند و بعد از فرصت استفاده می کند و با کتاب دور می شود.

 ----------------------
توضیح:‌عکسهای این گزارش ربطی به پیمان ندارد و به صورت کلی از نمایشگاه کتاب، غرفه ها و بازدیدکنندگان گرفته شده اند.